اثر تنش خشكي ابتدا و انتهاي فصل بر خصوصيات زراعي، عملكرد دانه و روغن ژنوتيپ هاي گلرنگ ( .Carthamus tinctorius L) در خاك‏‏‏‏هاي كم بازده و شور اطراف درياچه اروميه

اين پژوهش به‌منظور ارزيابي اثر تنش خشكي در مراحل ابتدايي (روزت) و انتهايي (پرشدن دانه) بر خصوصيات زراعي و عملكرد دانه و روغن ژنوتيپ‌هاي گلرنگ پاييزه در خاكهاي كم بازده و شور اطراف درياچه اروميه انجام شد. آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خسروشاه، مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجان شرقي، در دو سال زراعي 99-1398 و 1400-1399 اجرا شد.كرت هاي اصلي شامل سطوح تنش (بدون تنش و تنش خشكي در مراحل روزت و پرشدن دانه) و كرت فرعي شامل ژنوتيپ‌هاي گلرنگ (پديده، گل‌مهر، پرنيان، مكزيك14و مكزيك248) بودند. آبياري كرت‌هاي بدون تنش، در زمان 80 ميلي‌متر تبخير و براي كرت هاي تنش، آبياري در زمان 180 ميلي‌متر تبخير تجمعي از تشتك تبخير كلاس A بود. براي آبياري از آب چاه با شوري 2/4 دسي زيمنس بر متر استفاده شد. نتايج نشان داد تنش خشكي در مرحله روزت اثر معني‌داري بر صفات مورد مطالعه نداشت، ولي در مرحله پرشدن دانه باعث كاهش معني‌دار تعداد دانه در طبق (17 درصد)، وزن هزار دانه (هفت درصد) ، عملكرد دانه (48 درصد) و روغن (51 درصد) شد. بنابراين دوره پرشدن دانه از نظر نياز آبي گلرنگ بحراني است و آبياري در اين مرحله ضروري است. اثر تنش خشكي و ژنوتيپ بر محتواي نسبي آب برگ و دماي پوشش گياهي معني‌دار بود و اين شاخص‌ها براي ارزيابي اثر تنش خشكي در ژنوتيپ هاي گلرنگ مناسب تشخيص داده شدند. ارقام پديده و گل مهر و لاين مكزيك248 به‌ترتيب با توليد 1983، 1979 و 2087 كيلوگرم دانه در هكتار در شرايط تنش خشكي در دوره پرشدن دانه، براي كشت در شرايط تنش خشكي انتهاي فصل در خاكهاي كم بازده و شور اطراف درياچه اروميه مناسب شناسايي شدند.