واكاوي فرايند تكوين منطقه شهري: چهار چشم‌انداز (مورد مطالعه: منطقه شهري قزوين)

هدف از اين تحقيق بررسي سير تكوين منطقه‌ شهري قزوين به منظور بهينه كردن تصميمات مسئولان براي ارتقاي كارايي و بهره‌برداري پايدار فضايي بود. از نظر روش‌شناسي، به كمك فراتحليل، چهار چشم‌انداز طبيعي‌ـ فرهنگي، اداري‌ـ سياسي، عملكردي، و ارتباطي منطقه‌ شهري استخراج و جمع‌بندي نظري شد. براي تجزيه‌وتحليل نيز از آمار فضايي Gis استفاده شد. يافته‌ها حاكي از وجود نگرش صرفاً كالبدي و سياسي بود. چشم‌انداز اداري‌ـ سياسي منطقه‌ شهري (تنها منطقه‌ رسمي) و منطقه‌ شهري عملكردي (به‌رغم وجود به صورت غيررسمي) به عنوان مناطق شهري شناسايي‌شده منطقه‌ قزوين‌اند. در بررسي چشم‌انداز طبيعي‌ـ فرهنگي منطقه‌ شهري قزوين، منطقه‌ البرز جنوبي شناسايي شد. ا ين منطقه به علت موقعيت چهارراهي از انسجام فرهنگي برخوردار نيست و مجاورت با مركز سياسي كشور باعث بحراني شدن حيات زيستي آن و تغيير نقش منطقه شده است. نتايج نشان داد ابتدا ‌بايد برنامه‌ريزي اكولوژيك‌ـ محور به منزله‌ مبناي تصميمات ‌برنامه‌ريزي و توسعه‌ فضايي صورت گيرد و با توجه به عدم انسجام فرهنگي منطقه‌ قزوين اقدام به هويت‌بخشي از طريق حكمروايي منطقه‌اي شود. سپس بايد مناطق اقتصادي برآمده از مناطق هم‌پيوند عملكردي را با توجه به شرايط اكولوژيك منطقه تقويت و جهت‌دهي كرد. اگرچه كاربست نگرش نومنطقه‌گرايي در سطح فراملي بنا بر شرايط خاص سياسي ايران امكان‌پذير نيست، كاربست آن در سطح منطقه‌اي و محلي به منظور كاهش بحران اكولوژيكي (منابع آب) و هويت‌بخشي به منطقه‌ شهري قزوين امري اجتناب‌ناپذير جلوه مي‌كند.