عنوان مقاله :
نشانگرهاي مولكولي مرتبط با زنگ قهوه‌اي: ابزاري كارآمد جهت غربال مواد ژنتيكي در برنامه‌هاي به‌نژادي گندم
پديد آورندگان :
سرهنگي ، محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج تحقيقات كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , پورابوقداره ، عليرضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج تحقيقات كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , قزويني ، حبيب اله سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج تحقيقات كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , شوشتري ، ليا دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرمانشاه - گروه ژنتيك و به نژادي گياهي
كليدواژه :
زنگ قهوه اي , انتخاب به واسطه نشانگر (MAS) , مقاومت ژنتيكي , به‌نژادي مولكولي
چكيده فارسي :
گندم غذاي اصلي نزديك به 40 درصد مردم جهان است. با توجه به رشد روز افزون جمعيت جهان و تغييرات اقليمي، افزايش عملكرد در واحد سطح از مهم‌ترين چالش‌هاي پيش روي به‌نژادگران گياهي مي‌باشد. بيماري زنگ قهوه‌اي به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل كاهش دهنده عملكرد در گندم به‌شمار مي‌رود. به‌طور كلي مديريت بيماري‌هاي قارچي به عواملي همچون رديابي پاتوژن‌هاي بيماري‌زا، تنوع ژنتيكي و پاتولوژيكي عامل بيماري‌زا در جمعيت پاتوژن، توليد ارقام مقاوم و همچنين توسعه ژن‌هاي مقاومت در نواحي مختلف اپيدميولوژيكي بستگي دارد. با توجه به پيچيدگي و زمان‌بر بودن توليد ارقام اصلاح شده مقاوم گندم نسبت به يك بيماري مشخص با استفاده از روش‌هاي سنتي، بهره‌گيري از انتخاب به‌واسطه نشانگر به‌عنوان يكي از ابزارهاي قدرتمند در افزايش كارايي، دقت و سرعت برنامه‌هاي به‌نژادي براي مقاومت به بيماري‌ها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. با استفاده از نشانگرهاي مولكولي به‌نژادگران قادر خواهند بود كه ارقام اصلاح شده و دربردارنده ژن‌هاي مقاومت در برابر بيماري‌هاي مختلف از جمله زنگ قهوه‌اي را با سرعت و دقت بالاتري توليد كنند. در اين مطالعه سعي شده است مهم‌ترين جايگاه‌اي ژني شناسايي شده كنترل‌كننده مقاومت به بيماري زنگ قهوه‌اي گندم تا كنون و نشانگرهاي مولكولي مرتبط با اين ژن‌ها مورد بحث قرار گيرند.
