بررسي تأثير جهت‌گيري‌هاي ارزشي‌ـ فرهنگي بر نوع نگرش به ازدواج جوانان در شهر تهران

ارزش‌ها و نگرش‌هاي ازدواج در ايران به‌طور چشمگيري درحال تغيير است. درك و تبيين اين تغييرات، مستلزم در نظر گرفتن نقش عوامل و نيروهاي فرهنگي به همراه و يا در تقابل با عوامل ساختاري است. مقاله پيش‌رو قصد دارد در چارچوب «نظريه گذار دوم جمعيتي» به اين پرسش پاسخ دهد كه جوانان تهراني چه نگرشي به ازدواج و اشكال نوپديد آن دارند؟ همچنين، جهت‌گيري‌هاي ارزشي و فرهنگي چه تأثيري بر نوع نگرش آنها دارند؟ داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه طي پيمايش مقطعي در ميان جوانان 15-30 ساله شهر تهران به شيوه نمونه‌گيري چندمرحله‌اي گردآوري شده است. نتايج مطالعه نشان داد تغييرات اجتماعي و فرهنگي منجر به تغيير ارزش‌ها و نگرش‌هاي ازدواج شده است. حدود يك پنجم جوانان مورد بررسي نگرش مدرن نسبت به ازدواج و تشكيل خانواده دارند. نتايج تحليل چندمتغيره نشان داد با تغيير جهت‌گيري‌هاي فرهنگي به سمت فردگرايي، برابر‌گرايي جنسيتي، عرفي‌شدن و گرايش به رسانه‌هاي فرامرزي (ماهواره و اينترنت)، نگرش‌هاي سنتي به ازدواج كاهش و در مقابل، نگرش‌هاي مدرن به ازدواج افزايش مي‌يابد. بر اين اساس، با توجه به تغييرات ابعاد و مولفه‌هاي مختلف ارزشي و فرهنگي در جامعه، انتظار مي‌رود نگرش‌هاي مدرن و اشكال نوپديد ازدواج در آينده افزايش يابد.