ارزيابي و تحليل مولفه‌هاي موثربرعملكرد صادراتي شركت‌هاي كوچك و متوسط با استفاده از روش‌هاي D‌MATEL فازي و ANP فازي (مورد مطالعه: شركت‌هاي صادركننده محصولات غذايي و آشاميدني ايران)

مشكلات ناشي از اقتصاد تك محصولي و تكيه بر درآمدهاي نفتي سبب ايجاد اقتصادي متاثر از عوامل خارجي بالاخص درآمدهاي ناپايدار نفتي شده است. با اين ويژگي اقتصاد ايران، مي توان به اهميت و نقش صادرات غيرنفتي در كشور پي برد. امروزه صنايع كوچك و متوسط از جنبه هاي مختلف اجتماعي، توليد صنعتي و ارايه ي خدمات در اكثر كشورهاي جهان، نقش آفريني مي كنند. اين صنايع با صادرات قابل توجه خود نقش مؤثري در توسعه اقتصادي كشورها ايفا مي كنند. به علاوه شدت يافتن رقابت جهاني، افزايش بي اطميناني و تقاضاي فزاينده براي محصولات متنوع، باعث شده است كه استقبال از اين صنايع بيشتر شود. بنگاه هاي كوچك و متوسط بخش بزرگي از واحدهاي توليدي و صنعتي كشور را تشكيل مي دهند، اما عليرغم اين امر، نقش اين بنگاه ها در تحقق اهداف توسعه ي صادرات بسيارناچيزاست. با توجه به اهميت ارتقاء صادرات به عنوان عامل اصلي محركه ي اقتصاد و كم رنگ بودن سهم صادرات بنگاه هاي كوچك و متوسط كشور، هدف از اين پژوهش ارزيابي و تحليل مولفه هاي موثر بر عملكرد صادراتي شركت هاي كوچك و متوسط صادركننده محصولات غذايي وآشاميدني ايران است. به اين منظور ابتدا با استفاده از روش داده بنياد و اخذ نظرات 35 نفر از اساتيد، نخبگان و كارشناسان عرصه ي صادراتي شركت هاي كوچك و متوسط ايران، مولفه هاي مهم موثر بر عملكرد صادراتي شناسايي شدند و سپس، نحوه ي تعامل ميان مولفه ها و همچنين اولويت بندي آن بر پايه ي تلفيق روش هاي MADM فازي شامل روش DMATEL فازي و ANP فازي مورد تجزيه وتحليل قرار گرفته است. نتايج به دست آمده نشان داد كه مولفه هاي قابليت هاي شركت، استراتژي هاي شركت، برنامه ها و سياست هاي كلان دولت، مشتري و ارتقاي عملكرد صادراتي مهم ترين عوامل موثر بر عملكرد صادرات هستند، همچنين بالاترين اثر كل يك مولفه بر مولفه ي ديگر، را مولفه ي برنامه ها و سياست هاي كلان دولت بر مولفه ي قابليت هاي شركت داشته و از ميان مولفه هاي شناسايي شده مولفه ي برنامه ها و سياست هاي كلان دولت از بالاترين اولويت برخوردار بوده است.