كليدواژه :
معنويت , فلسفه معنويت , معنويتِ اجتماعي , عبوديت , عقلانيت , عدالت , شريعت , ولايت
چكيده فارسي :
تبيين جامعِ معنويت در انديشه و آثار استاد شهيد مرتضي مطهري به صورت منظومه‌اي، از اهميت، حساسيت و در عين حال ضرورت خاصي برخوردار است، تا معنويت جزيره‌اي، جرياني و بريده از حقايق ملكوتي و غيرتمدني يا تمدن‌سوز در متن جامعه ـ به‌ويژه براي نسل جوان ـ و نيز معنويت دنيوي و فردگرايانه با بن‌مايه‌هاي انسان‌گرايي و مادي‌گرايي يا معنويت متداني به جاي معنويت متعالي ترويج نشود. معنويت متعالي داراي هندسه معرفتي پويا و پايا در ساحت‌هاي بينشي، گرايشي و كنشي است؛ معنويتي كه در ساحتِ بينشي ـ نگرشي و منظر هستي‌شناختي مبتني بر اعتقاد به عالم غيب و غيب عالم با فصل مقوّم «ايمان به غيب»، در ساحت گرايشي ـ منشي و منظر انسان‌شناختي متقوم بر اصل «فطرت» با گرايش‌هاي عالي و ارتباط وجودي با خدا، و در ساحت كنشي ـ روشي و منظر دين‌شناختي متكي بر «شريعت حقه محمدي» است و ـ درواقع ـ معنويت مكتبي ـ مسلكي به شمار مي‌رود و نقشه راه جامع آن در قالب اصول «نبوت»، «امامت» و «ولايت» تنظيم شده است. بدين‌روي در منظومه معرفتي استاد مطهري، معنويتي الف) توحيدي، عبودي، ولايي؛ ب) شريعتي، اجتماعي، تمدني؛ ج) زندگي‌ساز، آرامش‌زا و امنيت‌بخش است كه فطرت دروازه معنويت، ولايت حامل معنويت، عقلانيت حامي معنويت، شريعت جامع معنويت، عبوديت جلوه معنويت، عدالت شاخص معنويت، سياست عين معنويت، توحيد غايت معنويت و تمدن نوين اسلامي نشانه معنويت است و همه اين حقايق الهي در واژه قرآني «حيات طيبه» متجلي است. بنابراين مسئله محوري اين نوشتار ساحات و سطوح معنويت متعالي در انديشه و آثار استاد مطهري و روش آن «تركيبي (نقلي ـ عقلي)» است.
