ارزيابي و تحليل شاخص‌هاي بهره‌وري آب محصولات زراعي به روش آبياري سنتي و نوين (مطالعه‌ي موردي: دشت تجن مازندران)

در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ به بررسي بهره وري ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و اقتصادي آب پنج محصول زراعي (گندم، ذرت دانه اي، ذرت علوفه اي، جو و يونجه) در دشت تجن واقع در استان مازندران پرداخته شد. ﺷﺎﺧﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد محصول ﺑﻪ ازاي آب مصرفي (CPD)، درآمد ناخالص به ازاي آب مصرفي (BPD) و درآمد ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ ازاي آب مصرفي (NBPD) براي محاسبه بهره وري آب محصولات براساس دو روش آبياري سنتي و نوين در سال زراعي 99-1398 مورد ارزيابي قرار گرفت. طبق نتايج مشخص شد كه در هر دو روش آبياري بيشترين مقدار عملكرد و CPD مربوط به ذرت علوفه اي بوده است و عملكرد ذرت علوفه اي در روش آبياري نوين (33/8تن در هكتار) بيشتر از روش آبياري سنتي (30/2 تن در هكتار) بوده است. هم چنين مقدار CPD مربوط به ذرت علوفه اي در روش آبياري نوين (22/6 كيلوگرم بر مترمكعب) بيشتر از روش آبياري سنتي (5/7 كيلوگرم بر مترمكعب) بوده است. محصول جو داراي كمترين مقدار عملكرد در هر دو روش آبياري سنتي (3/9 تن در هكتار) و نوين (4/7 تن در هكتار) بوده است. مقدار NBPD محصول جو در روش آبياري سنتي (457 تومان بر مترمكعب) و ذرت علوفه اي در روش آبياري نوين (652/3 تومان بر مترمكعب) داراي كمترين مقدار بود. طبق نتايج مشخص شد كه ﺑﻬﺮه وري آب در ﺷﯿﻮهﻫﺎي آبياري نوين به ﻄﻮر ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸﺘﺮ از روش آﺑﯿﺎري ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻮد. بنابراين با توجه به شرايط موجود و صرفه جويي در مصرف آب، بهتر است در كشت محصولات از روش آبياري نوين استفاده بيشتري شود و هم چنين كشت جو با استفاده از آبياري سنتي انجام نشود.