بررسي تنوع ژنتيكي براي صفات شيميايي در جمعيت لاين‌هاي خالص نوتركيب توتون شرقي

تخمين تنوع ژنتيكي و آگاهي از روابط خويشاوندي ژنوتيپ ها يك عامل مهم در پيشبرد و اجراي برنامه هاي به نژادي است و بدون آن اصلاح ژنتيكي مؤثر و مطلوب قابل دستيابي نمي باشد. به منظور تخمين تنوع ژنتيكي انواع مختلفي از سيستم‏هاي نشانگري توسط اصلاح‏گران گياهي استفاده مي‏شوند كه ازجمله آن ها مي‏توان به نشانگرهاي ريخت شناسي، بيوشيميايي و مولكولي اشاره كرد. در اين مطالعه، تنوع ژنتيكي ويژگي هاي شيميايي در 55 لاين خويش آميخته نوتركيب حاصل از تلاقي ژنوتيپ هاي SPT406 (والد پدري) و Basma Seres 31 (والد مادري) بررسي شد. از برگ هاي مياني (كمر برگ) هر لاين در هر تكرار تعداد 20 برگ بطور تصادفي انتخاب و درصد عناصر شيميايي از قبيل كلر، محتواي قند، نيكوتين و محتواي خاكستر به روش پيشنهادي CORESTA تعيين گرديد. تجزيه واريانس نشان داد كه بين لاين هاي مورد بررسي در رابطه با تجمع كلر در برگ و مقدار نيكوتين اختلاف آماري معني داري وجود دارد. تجزيه همبستگي نشان داد همبستگي منفي و معني دار بين صفات قند و نيكوتين و همبستگي مثبت و معني دار بين صفات قند و خاكستر وجود دارد. تجزيه به مؤلفه هاي اصلي نشان داد كه تعداد سه مؤلفه از چهار مؤلفه اصلي بيشترين نقش را در تبيين تنوع موجود در بين افراد دارند. همه صفات بغير از صفت تجمع كلر در برگ همبستگي منفي با مؤلفه اول نشان دادند. در تجزيه خوشه اي به روش وارد، جمعيت مورد مطالعه در چهار گروه مجزا گروه بندي شدند. نتايج مقايسه ميانگين صفات در گروه هاي حاصل از تجزيه خوشه اي با استفاده از آزمون SNK در سطح احتمال يك درصد نشان داد كه افرادي كه در گروه يك قرار دارند از نظر اكثر صفات مورد مطالعه داراي مقادير بيشتر هستند. بر اساس پژوهش اخير، تنوع ژنتيكي گسترده اي براي صفات محتواي نيكوتين و كلر در جمعيت مورد بررسي مشاهده شد كه مي تواند در برنامه هاي به نژادي توتون شرقي مورد استفاده قرار گيرد. توليد واريته هاي مطلوب با كاهش متوسط هزينه هاي توليد درآمد كشاورزان را افزايش مي دهد.