واكنش‌هاي فيزيولوژيكي و زراعي ارقام مختلف كينوا (Chenopodium quinoa Willd) به هيدروپرايمينگ در شرايط تنش خشكي

آزمايشي به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1398 در مزرعه پژوهشي ايستگاه تحقيقات پسته دامغان اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل تنش خشكي در سه سطح 100 (شاهد)، 75 و 50 درصد براساس نياز آبي گياه به عنوان عامل اصلي، رقم در سه سطح Titicaca، Q26 و Q29 و پرايمينگ در دو سطح عدم پرايمينگ و هيدروپرايمينگ به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند كه به صورت فاكتوريل در تيمار فرعي خرد شدند. تنش خشكي شديد سبب كاهش شاخص پايداري غشاء برگ (2/21 درصد)، مقدار كلروفيل (38/7 درصد)، محتواي نسبي آب برگ (13/1 درصد)، وزن هزار دانه (18/2 درصد)، تعداد پانيكول در بوته (27/5 درصد)، تعداد دانه در پانيكول (7/71 درصد) و عملكرد دانه (40/4 درصد) گرديد. استفاده از هيدروپرايمينگ موجب افزايش شاخص پايداري غشاء (55/3 درصد)، مقدار كلروفيل برگ (16/7 درصد)، وزن هزار دانه (5/31 درصد) و نيز تعداد پانيكول در بوته (15/3 درصد) شد. فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان شامل كاتالاز و آسكوربات پراكسيداز برگ در شرايط تنش 50 درصد نياز آبي نسبت به شاهد به ترتيب 139/5 درصد و 42/5 درصد افزايش يافت. تنش خشكي هم چنين موجب افزايش درصد پروتئين بذر و نيز كاهش عملكرد دانه در كينوا گرديد. در شرايط تنش خشكي، بين سه رقم مورد بررسي اختلاف معني داري مشاهده نشد. رقم Titicaca نسبت به ساير ارقام به خشكي مقاوم تر بود و در منطقه دامغان كشت اين رقم پيشنهاد مي گردد. بر اساس نتايج اين پژوهش، كاربرد هيدروپرايمينگ در جهت بهبود صفات فيزيولوژيك در گياه كينوا در شرايط تنش خشكي پيشنهاد مي شود.