درآمدي بر مبادي الهياتي دئيسم مدرن در فرانسه

جنبش دئيسم به موازات رخدادهاي مربوط به عصر روشنگري در سده‌هاي سرنوشت‌ساز تكوين انديشه غرب پديد آمده و ديدگاه ويژه‌اي درباره خدا،‌ جهان و انسان را گسترش داده است. شناخت دئيسم و نتايج آن مي تواند به فهم ما از مدرنيته غنا ‌بخشيده و راهكار اجتناب از خطاها و كج‌راهه‌هاي احتمالي آن را عيان سازد. ازآن‌رو كه در اروپا و آمريكا برخورد يكساني با اين جنبش فكري صورت نگرفته، به منظور تحديد حدود بحث در نوشتار حاضر تنها دئيسم فرانسوي قرن هجدهم مورد بررسي قرار خواهد گرفت. در اين پژوهش مي‌كوشيم ضمن تبيين خاستگاه ضد تثليثي دئيسم فرانسوي، تأثير اين جنبش فكري بر فرهنگ و انديشه‌ورزي روشن‌انديشي سده هجدهم نشان داده شود. نقش و تأثير دئيسم فرانسوي بر طرد دين وحياني و تثبيت اقتدار علم جديد، از مهم‌ترين تأثيرات اين جنبش بر فرهنگ روشن‌انديشي فرانسه به شمار مي‌رود. از اين رو مي‌توان بنيان‌گذاران اين جنبش را با شاخصه‌هايي چون علم‌زدگي، ترويج اخلاق سكولار، فروكاست ربوبيت به خالقيت، و در يك كلمه، ضديّت و جدال با دين بازشناخت.