تحليل پديدار شناختي معاني ذهني مرزنشينان از نيروهاي مرزباني در استان كردستان

فرماندهي مرزباني به‌عنوان يكي از نهادها و سازمان‌هاي متولي برقراري امنيت در مرزها، از نقش و جايگاه ويژه‌اي براي كليّت جامعه و مناطق مرزنشين برخوردار است. به‌كارگيري شيوه‌هاي تعاملي نوين براي تأمين و افزايش امنيت مرزها، يكي از اهداف دولت‌ها در عصر حاضر است. امّا امروزه، بر اساس رويكردهاي نوين، تأمين اين امر، لزوماً تنها بر عهده نيروهاي مرزباني نيست، بلكه آگاهي از ذهنيت و نقش مردم مرزنشين نيز در تأمين امنيت خود، به‌عنوان شهروندان، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. بر همين اساس شناخت معاني ذهني نهفته در ضمير مردم مرزنشين براي مرزبانان، به‌عنوان ارباب‌رجوع آن‌ها، مدنظر بوده است كه شايد تاكنون به اين بعد به‌ويژه در استان كردستان، زياد پرداخته نشده است. لذا اين امر، شكافي بين مردم مرزنشين و نيروهاي مرزباني ايجاد كرده است. بر همين اساس پژوهش حاضر با هدف تحليل و شناخت درك معاني ذهني مرزنشينان از نيروهاي مرزبانيِ استان كردستان در دو شهر مرزي بانه و مريوان صورت گرفته است. براي دست‌يابي به اين هدف، از رويكرد كيفي و روش‌هاي پژوهش اسنادي- كتابخانه‌اي و پديدارشناسي توصيفي از نوع چندمرحله‌اي وَن‌مانن بهره گرفته شد. اطلاعات پژوهش، از طريق مصاحبه‌هاي نيمه ساختاريافته و باز با 14 نفر از مردم مرزنشين در سطح شهرستان‌هاي بانه و مريوان كه داراي تجارب و تعامل زيسته در اين زمينه بودند، جمع‌آوري شد. افراد نمونه براي انجام مصاحبه، به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. يافته‌هاي پژوهش در سه تم محوري: همدلي، عصبيت و پراكنشي، و ذيل 22 مقوله استخراج و دسته‌بندي شد. نتايج به‌دست‌آمده پژوهش نشان داد كه معاني ذهني مردم مرزنشين از مرزبانان، مي‌تواند پايه‌اي براي شكل‌گيري تعاملات و روابط اجتماعي مرزنشينان و مرزبانان باشد. و اين ذهنيت تشخيص داده‌شده زير مقوله‌هاي مذكور و باور و عمل به آن از جانب نيروهاي مرزباني، ضمن تعميق به روابط، باعث تغيير ذهنيت و نگرش طرفين به يكديگر شده و در برقراري امنيت پايدار در مرزها بيشتر، برجسته شود.