تدوين و اعتبارسنجي فاكتورهاي ماكروارگونومي مبتني بر مدل هلدن و كارش: مطالعه موردي در يك صنعت خودروسازي

مقدمه: سيستم‌هاي فني اجتماعي پيچيده همچون صنايع خودروسازي، نيازمند يك رويكرد درست ماكروارگونومي براي طراحي سيستم كار و پياده‌سازي آن طراحي در سطح ميكرو ارگونوميك هستند. هدف از اين مطالعه، تدوين و اعتبارسنجي فاكتورهاي ماكروارگونوميكي مؤثر در افزايش بهره‌وري و سلامت و ايمني كاركنان در صنعت خودرو، بر اساس مدل هلدن و كارش مي‌باشد. روش كار: در مطالعه حاضر، ابتدا فاكتورهاي ماكروارگونوميك با استفاده از مستندات و همچنين از طريق مصاحبه با خبرگان تعيين شده و بر طبق مدل هلدن وكارش در چهار گروه طبقه‌بندي شدند. سپس توسط پنل خبرگان و با استفاده از تكنيك دلفي، روايي محتوايي فاكتورها محاسبه شد و درنهايت از متوسط شاخص روايي محتوايي براي پذيرش اعتبار سنجي و از ضريب كاپاي اصلاح‌شده براي ارزيابي كمي توافق قضاوت متخصصان استفاده گرديد. يافته ها: از بين 28 مؤلفه اصلي كه در چهار زيرگروه فاكتورهاي ماكروارگونوميك مرتبط با پرسنل، واحد/بخش، سازمان و محيط بودند و اعتبار سنجي شدند، درنهايت 19 فاكتور اصلي به‌عنوان فاكتورهاي ماكروارگونوميك مؤثر در افزايش بهره‌وري و سلامت و ايمني كاركنان، در قالب اين چهار زيرگروه انتخاب شدند. همچنين متوسط شاخص روايي محتوايي و ضريب كاپاي اصلاح‌شده به ترتيب 0/901 و 0/90 به دست آمد. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين مطالعه نشان داد فاكتورهاي ماكروارگونوميك را مي‌توان به‌عنوان فاكتورهاي اختصاصي و بومي‌سازي شده در صنعت خودرو جهت افزايش بهره‌وري و ارتقاء سلامت و ايمني كاركنان ارائه داد. اين عوامل مي‌تواند به‌عنوان مرجعي براي ارزيابي ارگونوميك در صنعت خودرو و حتي صنايع و سازمان‌ها و شركت‌هاي مختلف ديگر به كار گرفته شود.