بررسي توانايي تنظيم شناختي هيجان در اپراتورهاي اتاق كنترل

مقدمه: راهبرهاي تنظيم شناختي هيجان به‌عنوان پاسخ‌هاي مبتني بر شناخت و همين‌طور تجارب انگيختگي هيجاني تعريف مي‌شوند كه مي‌توانند نوع و شدت واكنش‌هاي افراد را تغيير دهند. اين تغيير و تأثير ممكن است به‌گونه‌اي مثبت و يا منفي بر عملكرد شناختي تأثيرگذار باشد كه به‌عنوان موضوعي مهم در محل كار تلقي مي‌شود. شايان‌ذكر است صنايعي مانند نيروگاه‌هاي سيكل تركيبي بايد كاركناني با توانايي شناختي بالا داشته باشند به‌گونه‌اي كه بتوانند به بهترين شكل ممكن از عهده انجام وظايف خود برآيند. با توجه به اينكه تنظيم شناختي هيجان براي سلامتي و عملكرد شناختي بسيار ضروري است، پروژه حاضر با هدف بررسي توانايي تنظيم شناختي هيجان در اپراتورهاي اتاق كنترل نيروگاه سيكل تركيبي فارس انجام شد. روش كار: اين مطالعه به روش مقطعي روي 57 نفر از اپراتورهاي اتاق كنترل نيروگاه فارس انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات، نسخه كوتاه پرسشنامه تنظيم شناختي هيجان (CERQ) و پرسشنامه دموگرافيك بود. پرسشنامه تنظيم شناختي هيجان 9 راهبرد مقابله شناختي را در شرايطي كه فرد با شرايط ناخوشايند مواجه است، اندازه‌گيري مي‌كند كه اين 9 راهبرد شناختي عبارت‌اند از: سرزنش خود، سرزنش ديگران، تمركز بر فكر/ نشخوار فكري، فاجعه‌نمايي، كم‌اهميت شماري، تمركز مجدد مثبت، ارزيابي مجدد مثبت، پذيرش و تمركز مجدد بر برنامه‌ريزي. تجزيه‌وتحليل‌هاي آماري با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت. براي آزمون نرماليتي از آزمون شاپيرو-ويلك استفاده شد.   يافته ها: نتايج امتيازدهي پرسشنامه توانايي تنظيم شناختي هيجان نشان داد كه ميانه در گروه‌هاي مناسب و نامناسب به‌ترتيب (3/30-../4) 3/50 و (2/25-3/06) 2/62 بود. بيشترين راهكار مورداستفاده در بين اپراتورهاي اتاق كنترل، ابعاد مربوط به رويكرد سازگار يافته بود (0/001 P). تمركز مجدد بر برنامه‌ريزي، بيشترين امتياز در بُعد سازگاريافته (0/001 P)  و نشخوار فكري، بيشترين امتياز در بُعد سازگار نيافته (0/001 P) را به خود اختصاص دادند. همچنين سن (6/19±39/07) و سابقه كار(49/26±14/6) افراد با نتايج پرسشنامه توانايي تنظيم شناختي هيجان ارتباط معناداري نداشت. نتيجه گيري: درمجموع راهبردهاي شناختي تطبيقي يا سازگار يافته (پذيرش، تمركز مجدد مثبت، برنامه‌ريزي، ارزيابي مجدد مثبت و كم‌اهميت شماري) بيشتر از راهبردهاي سازگار نيافته مورداستفاده قرار مي‌گيرد. به‌طوركلي مي‌توان نتيجه گرفت كه راهبردهاي كاركنان پس از مواجهه با يك رويداد ناخوشايند، مناسب بوده است. اگرچه ضرورت ارزيابي توانايي تنظيم شناختي هيجان در محيط‌هايي با نيازمندي شناختي بالا آشكار است، ولي عواملي مانند سبك‌هاي مديريتي، دل‌بستگي شغلي، رضايت شغلي و همين‌طور حجم نمونه بيشتر بايد در مطالعات آتي مورد بررسي قرار گيرند.