آينده پژوهي رشد شهري كلانشهر تبريز با تاكيد بر رويكرد شهر هوشمند

كلانشهر تبريز داراي منابع و ظرفيت‌هاي فراواني براي هوشمندشدن در ابعاد گوناگون با توجه به ظرفيت‌هاي دروني و بيروني است و اين امر امروزه به يكي از دغدغه‌هاي اصلي شهروندان و مسئولان اين شهر تبديل شده است. در اين پژوهش به تيين آينده‌پژوهي تحولات رشد كلانشهر تبريز مبتني بر رويكرد شهر هوشمند پرداخته شده است.جهت تجزيه و تحليل منابع پژوهش به شناسايي و تعيين سطح اهميت شاخص‌هاي عملياتي توسعه آتي كلانشهر تبريز و تعيين روابط تأثير و تأثري بين مهم‌ترين شاخص‌هاي شناسايي شده مبتني بر رويكرد مخبره محور پرداخته شده است. به اين صورتكه ابتدا شاخص‌هاي عملياتي پژوهش (شاخص‌هاي شش‌گانه شهر هوشمند) و گويه‌هاي پژوهش (شامل 25 مورد)، استخراج و در مرحله اول با استفاده از روش AHP در نرم‌افزار Expert Choice به ارزيابي و مقايسه زوجي معيارها مبتني بر ارزيابي خبرگان پرداخته شد. در مرحله دوم مبتني بر فرمول‌نويسي بهينه در محيط اكسل و شناسايي سطوح تاثيرگذاري و تاثيرپذيري شاخص‌ها، از روش ديمتل فازي بهره برده شده است. مطابق با تحليل‌هاي كمي، از 10 گويه مرتبط با عوامل آينده شهر تبريز، به رتبه بندي سلسله مراتبي 25 گويه وزن دار شده پرداخته شد و در مجموع نمودار ماتريسي 10*10 ترسيم شد. براساس نتايج كيفي به دست آمده مشخص گرديد كه بارزترين ويژگي كلانشهر تبريز توجه به عرصه منابع طبيعي و محافظت از منابع زيست‌كره (آب، خاك و هوا) است. پس از اين ابعاد، توجه به دولت الكترونيك، توسعه زيرساخت ITC، حمل و نقل هوشمند، منابع انساني و توسعه اجتماعي به ترتيب داراي بيش‌ترين اهميت بوده‌اند. در زمينة بررسي مقادير تاثيرگذاري و تاثيرپذيري (ديمتل) مشخص گرديد كه توسعه مبتني بر دانش برنامه‌ريزي شهري، با تأسيس شركت‌هاي دانش بنيان در اين حوزه (و ساير حوزه‌هاي مرتبط با مديريت شهري در عرصه فيزيكي و مجازي) مهم‌ترين عامل تاثيرگذار در تحقق شهر هوشمند آينده است.