تحليل تأثير توريسم در تغيير كاربري اراضي شهر اردكان فارس

در دهه‌هاي اخير به سبب فعاليت‌هاي گردشگري و نوسان‌هاي شديد محيطي، وضعيت كاربري زمين در حال تغيير است. از اين‌رو براي حفاظت و صيانت از نواحي گردشگري، بررسي وضعيت كاربري زمين در مقاصد گردشگري ضروري مي‌باشد. بخش اردكانِ استان فارس يكي از قطب‌هاي گردشگري كشور است كه در چندسالِ گذشته با تغيير كاربري‌هاي مختلفي مواجه شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسي نقش گردشگري در بروز تغييرات كاربري زمين در نواحي محدوده و حريم شهر اردكان در استان فارس مي‌باشد. به همين منظور اطلاعات مربوط به وضع موجود و تغييرات صورت گرفته در كاربري‌هاي بخش اردكان طي دوره زماني 1376 تا 1397 جمع‌آوري شد. پس از جمع‌آوري و تحليل نقشه‌هاي پايه و بررسي عكس‌هاي هوايي و همچنين مصاحبه با ساكنان محلي و گردشگران، جهت ارزيابي تاثير توريسم در تغيير كاربري اراضي منطقه مورد مطالعه، از روش تحقيق ِ توصيفي و تحليلي مبتني بر پيمايش استفاده گرديد. براساس نتايج، گردشگري در حوزه مورد مطالعه، با ايجاد تغييرات گسترده در كاربري‌هاي اراضي، بويژه اراضي زراعي، باغات، اراضي حريم رودخانه، تخريب منابع طبيعي و گردشگري در دهه‌هاي اخير را به دنبال داشته است. همچنين نتايج نشان داد بيشترين تغييرات كاربري‌ها به ترتيب مربوط به ساخت مجتمع‌هاي گردشگري (50.55 درصد)، تبديل اراضي باغي به اراضي ديم (16.9 درصد)، تبديل باغهاي سطح شهر به كاربري مسكوني (4.11 درصد)، تبديل باغهاي سطح شهر به خانه دوم (12.8 درصد) و تغيير كاربري‌هاي باغ به صنعتي (5.64) بوده است. علاوه براين، نتايج آماري از مجموعه تغييرات پيش آمده نشان مي‌دهد سهم ساخت و سازهاي مربوط به مجتمع‌هاي گردشگري با 50.55 درصد بيشترين سهم را داشته و بعد از آن تبديل اراضي باغي به اراضي ديم به 16.9 درصد و تبديل باغهاي سطح شهر به كاربري مسكوني و خانه‌هاي دوم در اولويت‌هاي بعدي با 14.11 درصد و 12.8 درصد قرار گرفته است. در پايان، با توجه به نتايج حاصل از مطالعه، پيشنهادات سياستي در زمينه طراحي مناسب در رابطه با ساماندهي مجتمع‌هاي گردشگري و اتخاذ تمهيدات لازم براي جلوگيري از تخريب باغ ها در منطقه ارائه گرديد.