نظريه‌ رسته‌ها؛ هدف يا ابزار

نظريۀ رسته‌ها تا چه اندازه‌اي مهم است؟ از نخستين روزهاي پيدايش اين نظريه تا به امروز، اين پرسش ذهن بسياري از رياضي‌‌كاران را به خود مشغول كرده است و پاسخ‌هاي متنوع و بسياري هم براي اين پرسش وجود دارد: براي عده‌اي نظريۀ رسته‌ها صرفاً يك ابزار است و براي گروهي ديگر ‏جزء اركان رياضيات امروز است. عموماً پرسش‌هايي اين‌چنيني پاسخي قطعي و عام ندارند. دست‌كم در اين مورد خاص، هنوز جامعۀ رياضي به توافقي عام دست پيدا نكرده است و احتمالاً هم پيدا نخواهد كرد. هدف ما در اين نوشته اين است كه ضمن بررسي سير تحول نظريۀ رسته‌ها در مورد جايگاه و خاستگاه آن در رياضيات بحث كنيم.