اثر 4 هفته تمرين هوازي شنا و عصارۀ آبي گزنه بر بيان ژن‌هاي PGC1α و UCP-1 و غلظت‌هاي سرمي آيريزين و FGF21 در رت‌هاي ديابتي چاق

مقدمه: فعاليت ورزشي و عصارۀ گياه گزنه موجب افزايش بيان ژن‌هاي درگير در تبديل بافت چربي سفيد به بافت چربي قهوه‌اي مي‌شود، اما اثر تركيبي آنها در اين مورد مشخص نيست. هدف از پژوهش حاضر بررسي اثر عصارۀ گياه گزنه و تمرين هوازي بر غلظت سرمي آيريزين، FGF21  و بيان ژن PGC1α UCP1, در رت‌هاي ديابتي بود. روش پژوهش: در يك كارآزمايي تجربي 70 سر رت نر نژاد ويستار (ميانگين وزن 18.52±227.35 گرم) تصادفي به هفت گروه شامل كنترل سالم، كنترل ديابتي، عصارۀ گزنه، مِتفورمين، تمرين، گزنه+تمرين و مِتفورمين+تمرين تقسيم شدند. گروه‌هاي تمريني به مدت چهار هفته، هر هفته پنج روز، هرروز از ۱۵ دقيقه (در  هفتة اول) تا۵۰ دقيقه (در  هفتة چهارم) تمرين شناي اجباري انجام دادند. گروه‌هاي گزنه 1.25 و متفورمين 100 ميلي‌گرم بر هر كيلوگرم از وزن بدن خود از اين دو ماده را روزانه به‌صورت گاواژ دريافت كردند. پس از پايان مداخله  نمونة خون، بافت‌هاي عضلة پشت ران، پانكراس و چربي(احشايي) رت‌ها براي بررسي متغيرهاي پژوهش گرفته شد. آزمون تحليل واريانس يكطرفه و آزمون تعقيبي بنفروني با سطح معناداري 0.05، به‌منظور بررسي تغييرات داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: غلظت آيريزين گروه مِتفورمين+تمرين در مقايسه با گروه كنترل ديابتي به‌طور معناداري بيشتر بود (0.001=P). تفاوت معناداري نيز در ميزان غلظت FGF21 سرم گروه‌ها مشاهده نشد. افزايش معنادار بيان ژن‌هاي PGC1α و UCP-1 در همۀ گروه‌هاي درمان نسبت به گروه كنترل سالم و كنترل ديابتي مشاهده شد (0.05 P). نتيجه‌گيري: مصرف همزمان عصارۀ گزنه و تمرين شنا موجب كاهش گلوكز خون و همچنين فعال شدن بيان ژن‌هاي PGC-1α و UCP-1 مي‌شود كه در روند قهوه‌اي شدن بافت چربي نقش دارند.