بررسي عوامل مؤثر بر درجه تشابه تجارت صنعت مس ايران با كشورهاي سازمان همكاري اقتصادي اكو

در راستاي تحقق برنامه‌‌هاي توسعه مبتني بر صادرات غيرنفتي، صادرات مس را مي‌‌توان به‌‌عنوان يكي از منابع مهم در عرصه ارزآوري به كشور دانست. لذا در اين پژوهش براي اولين بار به بررسي درجه تشابه براي همگرايي و امكان‏سنجي صادرات مس به سازمان اكو در دوره زماني (2020-2016) پرداخته مي‌‌شود. كه براي رسيدن به اين هدف در چهار گام اساسي بررسي‌‌ها صورت گرفت. نتايج هر دو شاخص تشابه صادراتي فينگر و كرينين و شاخص پتانسيل صادراتي بيانگر اين است كه ايران بيشترين درجه تشابه در صادرات مس به كشور تركيه و پاكستان داشته است. نتايج مدل جاذبه حاكي از اين است كه توليد ناخالص داخلي كشور مقصد به ترتيب با تكنيك پانل ديتا (0.677) و به روش پانل ديتاي پويا با گشتاورهاي تعميم‌يافته (GMM) اثر (0.566) با تجارت مس ايران رابطه مثبت و معنادار و اثر فاصله با صادرات مس ايران منفي و معنادار برآورد شده است. همچنين شاخص پتانسيل صادراتي نشان داد بيشترين ظرفيت صادرات مس ايران به ‌‌ترتيب مربوط به كشورهاي تركيه، پاكستان، قزاقستان، ازبكستان، آذربايجان، قرقيزستان و تركمنستان، افغانستان و تاجيكستان است. نتايج شاخص پتانسيل صادراتي، ظرفيت صادرات مس ايران به كشورهاي مختلف سازمان اكو را به‌خوبي نشان داد كه در اين بين توجه به پتانسيل دو كشور تركيه و پاكستان از اهميت بالايي برخوردار است. در مجموع نتايج اين پژوهش مي‌‌تواند راهگشاي بسيار مفيدي براي برنامه‏ريزي‏هاي كلان جهت يافتن بازارهاي هدف تجارت مس ايران به‌ويژه در گروه كشورهاي سازمان همكاري اقتصادي اكو باشد.