اثر افزايشي تركيب برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي با پس‌خوراند زيستي بر ادراك از بيماري، سلامت روان و كاهش شدت نشانگان باليني در مبتلايان به پسوريازيس

مقدمه: نقش پريشاني ‌روانشناختي در سير باليني بسياري از بيماري‌هاي پوستي مورد تائيد قرارگرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي و تركيب آن با پس‌خوراند زيستي بر ادراك از بيماري، سلامت روان و شدت نشانگان باليني در مبتلايان به پسوريازيس بود. روش: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل است. جامعه آماري، شامل تمام بيماران مبتلا به پسوريازيس مراجعه‌كننده به مركز تحقيقات پوست دانشگاه علوم پزشكي تهران بود كه از اين جامعه، با توجه به ملاك‌هاي ورود و خروج از تحقيق، 45 بيمار به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفي در سه گروه 15 نفره (دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل) جايگزين شدند. گروه آزمايشي اول، 8 جلسه پس‌خوراند زيستي و 8 جلسه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي دريافت كردند. گروه آزمايشي دوم، فقط مداخله كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي دريافت كردند و گروه كنترل هيچ مداخله‌اي دريافت نكردند. ابزار تحقيق شامل پرسشنامه كوتاه ادراك بيماري برادبنت و همكاران (2006)، پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ (1988) و شاخص شدت و سطح پسوريازيس كورتي (2009) بود. يافته‌ها: طبق نتايج تحليل SPANOVA، هر دو مداخلات، مؤثر واقع شده بودند؛ اما تركيب برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي با پس‌خوراند زيستي، اثربخشي بيشتر و پايدارتري داشت. نتيجه‌گيري: اين دو درمان، بخصوص به‌صورت تركيبي، مي‌تواند به‌عنوان روشي كارآمد در بيماران پسوريازيس مورد استفاده قرار گيرد.