تأثير دوزبانگي بر رشد زباني: شواهدي از كودكان دوزبانۀ كردي كلهري و فارسي

پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير پديدۀ دوزبانگي بر رشد زباني دانش آموزان دو زبانۀ كردي (گويش كلهري) و فارسي زبان پايۀ اول تا سوم ابتدايي در شهر كرمانشاه انجام گرفته‌است. براي انجام اين پژوهش، 120 دانش آموز پسر و دختر پايۀ اول، دوم و سوم ابتدايي شهر كرمانشاه انتخاب شدند. آزمودني هاي هر پايۀ تحصيلي شامل 40 نفر -يك گروه 20 نفرۀ تك زبانۀ كرد و يك گروه 20 نفرۀ دوزبانه از دانش آموزان پسر و دختر بودند. به منظور ارزيابي رشد زباني آزمودنيها، از دو آزمون رشد زباني تُلد و آزمون نمونۀ گفتار پيوسته استفاده شد. تحليل آماري داده ها نشان داد كه عملكرد دانش آموزان دوزبانۀ پايۀ اول در همۀ خرده آزمونهاي آزمون تُلد و نمونه گفتار پيوسته دچار تأخير است (0.05 p ). در پايۀ دوم، اختلاف معناداري بين عملكرد دانش آموزان دوزبانه و تك‌زبانه‌ها وجود نداشت. در پايۀ سوم، تحليل آماري نشان داد كه تفاوت عملكردي بين دانش آموزان تك زبانه و دوزبانه در خرده‌‌آزمونهاي درك دستوري، تكميل دستوري، تمايزگذاري واژه، تحليل واجي و شاخص ِميانگين طول پاره گفتار معنادار نيست (0.05 P ). با اين حال، دوزبانه ها در مقايسه با تك زبانه ها در خرده آزمونهاي واژگان تصويري، واژگان ربطي، واژگان شفاهي، تقليد جمله، توليد واژه و شاخص غناي واژگاني از عملكرد بهتري برخوردار بودند و اختلاف عملكرد آنها معنادار بود (0.05 P ). همچنين، يافته ها نشان داد كه دوزبانگي بر رشد زباني كودكان تأثير مثبت دارد. با اين وجود، به نظر ميرسد كه چندين عامل مانند ميزان تسلط دوزبانه ها به هر دو زبان، ميزان در معرض بودن و به كارگيري دو زبان در محيط هاي گوناگون، رده هاي زباني، آموزش، و عواملي از اين قبيل، ميتوانند در تأثير دوزبانگي بر رشد زباني دخالت داشته باشند.