عنوان مقاله :
توزيع پي‌بست‌هاي ضميري كردي موكري در گروه فعلي در چارچوب نظريۀ بهينگي
پديد آورندگان :
اله‌ويسي آذر ، قادر دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج - گروه زبان شناسي , غلامي ، وحيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج - گروه زبان انگليسي و زبان شناسي , محمدي بلبان آباد ، صادق دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج - گروه زبان انگليسي و زبان شناسي , ورزنده ، اميد دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج - گروه زبان انگليسي و زبان شناسي
كليدواژه :
پي‌بست‌هاي ضميري , كردي موكري , گروه فعلي , محدوديت‌ها , نظريۀ بهينگي
چكيده فارسي :
واژه‌بست‌ها به عنوان عناصري كه پل ارتباطي ميان حوزه‌هاي مختلف دستور زبان بوده و به شيوه‌هاي مختلف به ميزبان خود پيوسته مي‌شوند، مورد توجه زبان‌شناسان قرار گرفته‌اند. از اين رو، تعامل آن‌ها با ميزبان‌هايي از مقوله‌هاي گوناگون و قرارگيري در جايگاه دوم با توجه به نوع حوزۀ عملكردشان جالب توجه است. مانند ديگر زبان‌هاي ايراني، كردي موكري نيز به نظام واژه‌بستي مجهز است و واژه‌بست‌ها در زبان موردِ اشاره از قابليت حركت بالايي برخوردارند. مقالۀ پيش‌رو، در تلاش است تا پس از شناسايي پي‌بست‌هاي ضميري در نظام واژه‌بستي كردي موكري، جايگاه آن‌ها را به كمك محدوديت‌هاي نظريۀ بهينگي در گروه فعلي تعيين نمايد. در اين مقاله، نخست، پي‌بست‌هاي ضميري در نظام واژه‌بستي كردي موكري شناسايي مي‌شوند. سپس، به بررسي توزيع و نقش‌هاي مختلف اين واژه‌بست‌ها در زبان موردِ اشاره پرداخته مي‌شود. پس از آن، جايگاه پي‌بست‌هاي ضميري در حوزه‌هاي فعلي -گروه فعلي داراي جزءِ پيش‌فعل يا پيش‌وندهاي منفي‌ساز (næ-, na-) و پيش‌وندهاي التزامي و امري (bi-) و گروه فعلي بدون جزءِ پيش‌فعل- به كمك محدوديت‌هاي نظريۀ بهينگي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. محدوديت‌هاي «عدم حضور واژه‌بست در ابتداي حوزه»، «حفظ يكپارچگي ميزبان» و«حضور واژه‌بست چپ‌ترين لبۀ حوزه» در تعيين جايگاه واژه‌بست نقش دارند. اين مقاله بر آن است تا به دو پرسش اصلي پاسخ دهد: نخست اينكه، آيا محدوديت‌هاي نظريۀ بهينگي كفايت لازم در تعيين جايگاه واژه‌بست را دارند؟ دوم آنكه، آيا در نتيجۀ رقابت محدوديت‌هاي مذكور واژه‌بست در جايگاه دوم قرار مي‌گيرد؟. اين پژوهش به روش توصيفي- تحليلي و كتابخانه‌اي انجام شده‌است. در گردآوري داده‌ها از شمّ زباني نگارندۀ اصلي مقاله به عنوان گويشور كردي موكري و نيز گويشوران اين زبان بهره گرفته شد. افزون بر اين، از كتاب‌ها، مجله‌ها و نوشتارهاي وب‌گاه‌ها يادداشت‌برداري شد و حدود 10 ساعت صداي گويشوران گويش مورد نظر ضبط گرديد.
