عنوان مقاله :
تغييرات زماني و مكاني شدت خشكساليهاي فراگير و كوتاه مدت منطقه غرب آسيا
پديد آورندگان :
صادقي ، فرشاد دانشگاه تربيت مدرس , قويدل رحيمي ، يوسف دانشگاه تربيت مدرس , فرج زاده ، منوچهر دانشگاه تربيت مدرس
كليدواژه :
مخاطره خشكسالي , روند خشكسالي , نقطه بحراني خشكسالي , غرب آسيا
چكيده فارسي :
خشكسالي از فاجعه آميزترين مخاطرات محيطي منطقه غرب آسيا مي باشد كه تكرار آن در طول تاريخ، موجب از بين رفتن تمدن هاي باستاني زيادي شده است. تداوم و شدت خشكسالي هاي خسارت بار موجب شده كه خشكسالي همواره يك موضوع مهم تحقيقاتي در منطقه غرب آسيا باشد. در اين پژوهش با استفاده از روش SPEI و داده هاي شبكه بندي شده دقيق، مناطق بحراني ناشي از خشكسالي هاي وسيع و شديد 1 تا 12 ماهه غرب آسيا در دوره بلند مدت 118 ساله 20181901 مورد مطالعه قرار داده شده است. نتايج تحليل فضايي شاخص انباشتي يا ASPEI نشان داد كه در بازه هاي زماني مختلف، بيشترين منطقه درگير خشكسالي شديد يا همان كانون هاي بحراني خشكسالي منطقه غرب آسيا در يمن، جنوب ايران و غرب عربستان واقع شده اند. مناطق جنوبي و غربي تركيه، شمال غرب تركمنستان، غرب پاكستان و افغانستان، غرب عمان و آذربايجان نيز از مناطق كم اهميت تر وقوع خشكسالي هاي شديد و وسيع غرب آسيا بوده اند. كمترين فراواني وقوع خشكسالي شديد منطقه نيز در ارمنستان مشاهده گرديد. روند تغييرات زماني نقاط بحراني مستخرج از شدت و وسعت خشكسالي هاي 1 تا 12 ماهه حاكي از روند معني دار نزولي در كانون هاي بحراني خشكسالي هاي غرب آسيا است و بر اين اساس خشكسالي هاي شديد و وسيع 1 تا 12 ماهه در آينده تداوم يافته و احتمالاً بر شدت آنها افزوده خواهد شد. به عبارت ديگر در آينده شاهد خشكسالي هاي وسيع تر و شديدتري در منطقه غرب آسيا خصوصاً در كشورهاي يمن، ايران و عربستان و عراق خواهيم بود.