تاثير برنامه‌هاي آموزشي ترويج و ادراك تغيير اقليم بر دانش سازگاري مركبات‌كاران استان مازندران

سازگاري كشاورزان با تغيير اقليم نيازمند دانش مناسب است. هدف اين پژوهش شناخت تاثير برنامه‌هاي آموزشي ترويج و ادراك تغيير اقليم بر دانش سازگاري مركبات‌كاران بود. ديدمان اين پژوهش كمّي و تحقيقي كاربردي بوده و از روش علّي-مقايسه‌اي استفاده شد. داده‌ها با كاربرد مصاحبه‌هاي ساختارمند از طريق پرسشنامه در سال 1400-1399 گردآوري شدند. حجم نمونه با كاربرد فرمول كرجيسي و مورگان 276 نفر از 99897 باغدار مركبات استان مازندران تعيين شد و با كاربرد روش نمونه‌گيري چندمرحله‌اي گزينش شدند. دانش و ادراك باغ‌داران و دسترسي آنان به برنامه‌هاي ترويجي با مقياس ترتيبي اندازه‌گيري شدند. روايي پرسشنامه توسط چندتن از متخصصان دانشگاهي و پژوهشگران و پايايي پرسشنامه از طريق آزمون پيشاهنگ با 30 نفر از باغ‌داران بررسي شد و تحليل مقدار ضريب تتاي ترتيبي (0/92) براي شاخص دانش در بررسي نهايي تاييد شد. داده‌ها از طريق آمار توصيفي، همبستگي و رگرسيون ترتيبي با كاربرد نرم افزار SPSS تحليل شدند. از ديد باغ‌داران، باغ‌هاي مركبات در برابر نوسان‌هاي اقليمي حساسيت و آسيب‌پذيري بالايي داشتند. دانش باغ‌داران در مورد راهكارهاي بلندمدت و كوتاه مدت در برابرتغييرپذيري‌هاي اقليمي به ترتيب درسطح كم و متوسط ارزيابي شد. دسترسي باغ‌داران به مروج‌ها و رسانه‌هاي ارتباط‌ها جمعي تاحدي و به برنامه‌هاي گروهي ترويج در حدكم وجود داشت، ولي كسب اطلاعات اقليمي از آنان در سطح كم بود. بين ميزان ارتباط باغ‌داران با هر يك از كنشگران نظام دانش كشاورزي و ميزان كسب اطلاعات از آنان همبستگي مثبت معني‌داري وجود داشت. احتمال تغييرسطوح متغيروابسته دررگرسيون ترتيبي نشان دادكه دانش باغ‌داران تحت تاثير معني‌دارادراك ازرخداد تغييرپذيري‌هاي اقليمي سرمازدگي(2/394=R2Pseudo)وافزايش دما(0/580=R^2Pseudo)، كسب اطلاعات از پژوهشگران (1/473=R^2Pseudo)، و برنامه‌هاي راديويي و تلويزيوني (1/060=R^2Pseudo) است. گسترش و تقويت برنامه‌هاي گروهي و جمعي ترويج، تعامل‌هاي بين پژوهشگران و كشاورزان، و برنامه‌هاي مروج‌ها در مورد شناخت و سازگاري با تغيير اقليم پيشنهاد مي‌شود.