تحليل و پيش‌بيني پراكنش زماني وقوع تصادف‌هاي جاده‌اي در آزادراه كرج- قزوين

هدف اين تحقيق دستيابي به الگوي پراكنش زماني تصادف‌هاي جاده‌اي در آزادراه كرج- قزوين، از محورهاي پرترافيك نزديك پايتخت است. با پيش‌بيني زمان نسبي وقوع تصادف‌، امكان برنامه‌ريزي‌ صحيح براي كاهش هزينه‌هاي ناشي از آن تا حدي فراهم مي‌آيد. اين پژوهش از نوع كاربردي با رويكرد كمّي است كه به‌دليل حجم اطلاعات، از روش‌هاي داده‌كاوي مبتني بر روش كريسپ براي تحليل داده‌ها و از آزمون همبستگي متغيرهاي اسمي براي تعيين همبستگي استفاده شده است. منبع داده‌ها گزارش تصادف‌هاي پليس راهور فراجاي استان قزوين در محور كرج- قزوين است. جامعۀ آماري تحقيق، اطلاعات همۀ تصادف‌هاي اين محور است كه به‌دليل بزرگي بيش از اندازه، محدودۀ ده‌سالۀ 1399-1390 به‌عنوان نمونه بررسي شده است. براساس نتايج آزمون همبستگي متغيرهاي اسمي لمبدا در سطح معناداري 0.05 بين فصل رخداد تصادف‌هاي جاده‌اي، روز و ساعت تصادف‌ها همبستگي وجود دارد؛ همچنين يافته‌هاي مرتبط با الگوريتم جي48 نرم‌افزار داده‌كاوي وكا نيز الگويي از ارتباط اين سه متغير ارائه كرد كه براساس آن مي‌توان پراكنش زماني تصادف‌هاي جاده‌اي در آزادراه كرج- قزوين را پيش‌بيني كرد. نتايج نشان داد كه در هر يك از فصول سال احتمال پراكنش زماني رخداد تصادف‌ها به تفكيك روز و ساعت وقوع متفاوت خواهد بود؛ يعني در هر فصل احتمال رخداد تصادف در روزهاي مختلف و ساعت‌هاي خاص آن بيشتر خواهد بود. همچنين به‌وسيلۀ الگوي ارائه‌شده امكان تعيين روزها و ساعات تصادف‌ها ممكن خواهد بود و به اين ترتيب مي‌توان حدس زد كه در فصل بهار، در ساعات صبح، چه روزهايي بيشتر تصادف رخ خواهد داد و به همين ترتيب براي فصول، ساعات و روزهاي ديگر نيز الگو پيش‌بيني را ممكن مي‌كند. اين مقاله در هدف، روش و نوع تحليل داده‌ها براساس داده‌كاوي و پيش‌بيني احتمال رخداد تصادفات داراي نوآوري است و پيش از اين تحقيقي از اين‌دست انجام نگرفته است.