ارزيابي ژنتيكي گونه‌هاي وحشي و تجاري پسته براساس خصوصيات ريخت‌شناختي و نشانگرهاي مولكولي RAPD-PCR

در اين پژوهش، 44 ژنوتيپ و رقم از سه گونه‌ متعلق به جنس Pistacia شامل P. atlantica  (15نمونه)،P. khinjuk  (23 نمونه) و P. vera  (6 رقم) كه از بخش‌هاي مختلف استان ايلام و سمنان جمع‌آوري شده بودند بر اساس صفات برگ و ميوه ارزيابي شدند. نتايج ارزيابي صفات ريختي نشان داد تنوع (ضريب تغييرات فنوتيپي) بالايي در صفات مرتبط با ميوه در مقايسه با صفات برگ بين گونه ها وجود داشت. نتايج تجزيه به عامل ها نشان داد، 3 عامل اصلي 94.04% واريانس كل بين نمونه ها را توجيه نمودند. در تجزيه به عامل  ها، وزن ميوه، قطر و طول ميوه، وزن مغز و وزن پوسته سخت جزء صفات مهم و تاثير گذاري بودند كه در عامل اول قرار گرفتند و نزديك به 52%  واريانس كل را توجيه نمودند. نتايج به دست آمده از تجزيه خوشه اي، نمونه هاي مورد بررسي را به سه گروه اصلي تقسيم كرد به طوري كه نمونه هاي متعلق به هر گونه در گروه هاي مجزا تفكيك شدند. همچنين، در بخش دوم اين آزمايش، تنوع ژنتيكي بين نمونه ها با 12 آغازگر RAPD بررسي شد. در مجموع 71 آلل شناسايي شدند و اندازه آلل ها در محدوده 280 تا 2500 جفت باز متغير بود. تعداد آلل مشاهده شده براي هر مكان از 4 (OPA-16 و OPA-18) تا 9 (Customprimer) آلل با ميانگين 5.91 آلل براي هر مكان بود. شاخص محتوي چندشكلي (PIC) براي مكان OPB-14 بيشترين (0.483) و براي مكان OPA-13 كمترين مقدار (0.089) و ميانگين آن 0.35 در بين همه مكان‌هاي RAPD بود. دامنه تشابه ژنتيكي ژااكارد ميان نمونه ها از 0.27 تا 0.84 ثبت شد. نتايج حاصل از اين پژوهش، در طبقه بندي، حفاظت و شناسايي منابع ژنتيكي پسته كمك مي كند و مي‏تواند در برنامه هاي به نژادي اين محصول موثر باشد.