بررسي تنوع صفات مورفوفيزيولوژيكي در برخي جمعيت‌هاي گياه دارويي مريم نخودي بلوچستاني (Teucrium stocksianum Boiss)

گياه دارويي مريم نخودي (كلپوره) تفتاني يا بلوچستاني يا كوهي با نام علمي (Teucrium stocksianum Boiss.) يكي از گونه هاي مهم دارويي در ايران است كه در ارتفاعات استان هرمزگان و سيستان و بلوچستان به شكل طبيعي پراكنده است. اين مطالعه با هدف بررسي تنوع برخي صفات مورفوفيزيولوژيك جمعيتهاي مختلف مريم نخودي بلوچستاني جمع آوري شده از رويشگاه هاي طبيعي انجام شد. نتايج نشان داد كه بين جمعيت ها از نظر تمامي صفات مورفوفيزيولوژيك تفاوت معني داري وجود داشت. ارتفاع بوته با طول بوته، عرض بوته و وزن خشك اندام هوايي با وزن خشك ريشه همبستگي مثبت بالايي با يكديگر داشتند. نتايج حاصل از تجزيه به مؤلفه ها نشان داد كه 5 مؤلفه اول در مجموع 84.15 درصد از تغييرات كل داده ها را تفسير كردند. در مؤلفه اول صفات طول گل‌آذين، ارتفاع گياه، وزن خشك ريشه، قطر كوچك بوته و وزن خشك ساقه بيشترين تأثير (31 درصد) را داشتند. تجزيه خوشهاي جمعيت ها را به 3 گروه تقسيم كرد و نشان داد كه تنوع مورفوفيزيولوژيك با تنوع جغرافيايي مطابقت ندارد. بر اساس نتايج بدست آمده جمعيت‌هاي گروه دوم به دليل داشتن ميانگين بالاتر صفات مطلوبي مانند قطر بزرگ، قطر كوچك و ارتفاع بوته، وزن خشك ساقه و ريشه، قطر ساقه اصلي و وزن هزار دانه قابليت ورود به برنامه به‌نژادي را دارند.