عنوان مقاله :
بازنمايي سبك معماري دوره ي قاجار در فرش «بهرام گور و هفت گنبد»
پديد آورندگان :
يعقوبي ، بنت الهدي دانشگاه معماري و هنر پارس , خراساني زاده ، محمد دانشگاه شاهد - دانشكده هنر
كليدواژه :
قالي تصويري , بهرام گور و هفت گنبد , معماري قاجار , هفت پيكر نظامي
چكيده فارسي :
فرش «بهرام گور و هفت گنبد» موجود در موزه فرش ايران، از قاليهاي تصويري دوره قاجار است كه يكي از داستانهاي «هفت پيكر» نظامي گنجوي، در خصوص ازدواج بهرام با شاهزادگان هفت اقليم را روايت ميكند. اين فرش تا به حال، از جهات مختلفي مورد مطالعه قرار گرفته، ولي به پيوند اين فرش با معماري قاجاري توجهي نشده است. در اين مقاله، سعي بر آن است كه، عناصر و آرايههاي معماري موجود در فرش استخراج شده وبه اين پرسش پاسخ داده شود كه: سبك معماري رايج دوران قاجار، چه نمودهايي در فرش «بهرام گور و هفت گنبد» داشته است؟ روش اين تحقيق، توصيفي – تحليلي و تاريخي، و گردآوري مطالب و اسناد، به شيوه كتابخانهاي بوده است. در اين پژوهش، پس از بررسي داستان بهرام گور و هفت گنبد، برخي ويژگيهاي معماري عصر قاجار بيان شده و پس از آن، عناصر معماري اين عصر، با تصاوير منقوش فرش نامبرده، مقايسه شدهاند. بسياري از ويژگيهاي سبكشناسانه معماري قاجاري از قبيل: منارههاي باريك، گنبدهاي پيازيشكل، ستونهاي مزين، پنجرههاي ارسي، بادگير، كوشك و كتيبهها، به شيوهاي هنرمندانه در اين فرش ترسيم شده و طراح اين اثر بهخوبي توانسته، طرز فكر و سبك زندگي اشرافزادگان قاجار كه احتمالأ سفارشدهندگان يا مشتريان اين فرش بودهاند، را نمايان سازد و در قالب تار و پود فرش، شرايط اجتماعي، فرهنگي و هنري عصر خود را به نمايش بگذارد. به طور كلي ميتوان، فرش «بهرام گور و هفت گنبد» را حلقه واسطي ميان ادبيات غنايي، نگارگري ، هنر قاليبافي و معماري دانست.