تحليلي بر نقوش گليم شهرستان كوهدشت و عوامل مؤثر بر پيدايش آن‌ها

دست‌بافته‌هاي گليم به عنوان يك هنر دستي زنانه در برخي از مناطق عشايري و روستايي ايران رواج دارد. اين هنر، داراي تنوعي از بافت و نقوش بوده كه در برخي از نقاط، مشخصۀ فرهنگ همان منطقه است. يكي از هنرهاي رايج در استان لرستان، بافت گليم با استفاده از نقوش سنتي مي‌باشد كه در گذر زمان دستخوش تغييرات گوناگوني شده است. از ويژگي‌هاي بارز اين هنر در اين منطقه تقارن، تنوع، انتزاعي و گرافيكي بودن نقوش مي‌باشد. نقوش گليم‌هاي لرستان مجموعه‌اي از دست‌بافته‌ها است كه در طول ساليان متمادي؛ اعتقادات، باورها و آداب و رسوم را كه نسل به نسل به آن‌ها رسيده، در خود جاي داده است. هدف اصلي اين پژوهش مطالعه مهم‌ترين نقوش به كار رفته در روي گليم هاي شهرستان كوهدشت با تاثير پذيري از فرهنگ مردم منطقه و همچنين عوامل مؤثر در پيدايش آن‌ها مي‌باشد. سؤال اصلي اين پژوهش بدين صورت مطرح مي‌گردد كه دست بافته‌هاي گليم در اين منطقه به چند گونه تقسيم مي‌شوند؟ و كدام عوامل در ايجاد تزئينات و پيدايش نقوش گليم مؤثر بوده اند؟ روش تحقيق در اين پژوهش، به صورت توصيفي–تحليلي مي‌باشد و شيوه گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي و ميداني است و به تحليل كيفي نمونه‌هاي مورد مطالعه مي‌پردازد. براساس نتايج مطالعات، مهم‌ترين نقوش بافته شده بر روي گليم‌ها عباتنداز؛ نقوش آييني و اسطوره‌اي (نقش سرو، درخت زندگي همراه با گوزن، الهه زن، كوه)، نقوش حيوانات و مرغان (بزكوهي، اسب، خروس، اردك)، نقوشي يادماني از سوگ و سور (رقص)، نقوش گياهي و نقوشي برگرفته از اعتقادات مذهبي (نقش حوض)، همچنين مي‌توان گفت اكثر نقوش به كار رفته برروي اين دست‌بافته‌ها با الهام از نقوش مفرغ‌هاي لرستان بوده كه به صورت پيوسته تا به امروز ادامه داشته است.