بررسي جايگاه مشاركت اجتماعي در فرايند سياست‌گذاري حفاظتي و مديريتي شهرهاي ميراث جهاني

بيان مسئله: ساختارهاي پيچيده و ارزشمند شهرهاي ميراث جهاني به‌عنوان پيشينه و هويت جوامع، در طول تاريخ تكامل يافته‌ و از نسلي به نسل‌ بعد منتقل شده‌اند. پژوهشگران بسياري، به‌دليل اهميت كالبدي، اجتماعي و فرهنگي اين شهرها، سعي در به‌كارگيري رويكردهاي نوين مديريت و حفاظت از آن‌ها داشته‌اند و در طول سال‌ها، سازمان‌ها و نهادهاي بين‌المللي متعددي در تلاش بوده‌اند تا در راستاي تدوين شيوه‌هاي نوين مديريتي، دستورالعمل‌هايي را با تأكيد بر حضور فعال جوامع محلي ارائه دهند. اما بديهي است كه هريك از اين شهرها با توجه به مشخصه‌ها و ساختار كالبدي، فرهنگي و اجتماعي خود، به يك ساختار مديريتي كاربردي و ويژه همان شهر نياز دارد و استفاده از يك رويكرد مديريتي ثابت در تمامي جوامع امكان‌پذير نيست. هدف پژوهش: هدف اصلي اين مقاله بررسي ميزان اثربخشي دستورالعمل‌هاي منشورهاي بين‌المللي در ارتقاي سطح مشاركت اجتماعي در حفاظت و مديريت شهرهاي ميراث جهاني و ارائه‌ يك چارچوب انعطاف‌پذير و كاربردي در اجراي مؤثر اين رويكرد در اين شهرهاست. روش پژوهش: اين مقاله، با به‌كارگيري روش تحليل محتوا در رتبه‌بندي دستورالعمل‌هاي منشورهاي بين‌المللي در حوزه ارتقاي مشاركت اجتماعي در مديريت شهرهاي ميراث جهاني، به ارزيابي فرايند سياست‌گذاري حفاظتي و مديريتي در هشت شهر مي‌پردازد، و سپس با مقايسه نتايج به‌دست‌آمده، ميزان اثربخشي اين دستورالعمل‌ها را در ارتقاي سطح مشاركت اجتماعي بررسي و تحليل مي‌كند. نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد نقش فعال جوامع محلي در فرايند حفاظت و مديريت شهرهاي ميراث جهاني موضوعي ضروري است و اجراي آن مستلزم پيروي از دستورالعمل‌هاي ارائه‌‌شده توسط سازمان‌هاي جهاني در حوزه‌ مديريت شهرهاي تاريخي است. در اجراي اين فرايند، لازم است توصيه‌هاي منشورها، در تناسب با ويژگي‌هاي ساختاري زمينه موردنظر بومي‌سازي شوند تا بتوانند بيشترين تأثير را در اجراي رويكرد مشاركت اجتماعي داشته ‌باشند.