واكاوي ساختار تصويري و مفهومي نور در فيلم «محمد رسول‌الله» بر مبناي مؤلفه‌هاي زيبايي‌شناسي

بيان مسئله: نور همواره به عنوان يكي از مهم‌ترين واسطه‌ها و عناصر القاي مفاهيم الهي در آثار گوناگون هنر اسلامي كاربرد دارد. فيلم «محمد رسول‌الله» ساخته مجيد مجيدي، از مصاديق شاخص سينماي ديني ايران در استفاده از تجلي نور براي انتقال مفاهيم الهي و قدسي است. بحث و جدل‌هاي متعدد در نشريات تخصصي و عمومي در چگونگي نشان‌دادن و بيان تصويري زيبايي‌شناسانه و تأثيرگذار مفاهيم الهي و ديني با معيارها و مؤلفه‌هاي معتبر از مهم‌ترين مسائل سينماي ديني ايران است. هدف پژوهش: اين پژوهش با هدف تبيين و واكاوي مؤلفه‌هاي بنيادين زيبايي‌شناسي عنصر نور همچون وحدت، پيچيدگي و تابندگي در اين فيلم است. همچنين تحليل دو عنصر آشفتگي و يكنواختي در ساختار تصويري و مفهومي اين اثر كه در تقابل اساسي با تجربه زيبايي‌شناختي قرار دارد.روش پژوهش: اين پژوهش از نوع كيفي و چارچوب آن توصيفي تحليلي و مبتني بر منابع كتابخانه‌اي و مطالعه مستقيم اثر است. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد ساختار تصويري و مفهومي فيلم محمد رسول‌الله تا حدود زيادي با وحدت، هماهنگي و پيچيدگي همراه نيست. آشفتگي تصويري در كاربرد نور براي القاي مفاهيم ديني و قدسي در اغلب سكانس‌ها ديده نمي‌شود. اما داراي يكنواختي تكرارشونده، بدون‌منطق روايي (دراماتيك) و با كمترين باورپذيري است كه تجربه‌اي زيبا‌شناختي را به همراه ندارد. نورافشاني و نوراني‌كردن فضا با جلوه‌اي غيرواقع‌گرايانه و اغلب تصنعي فضايي سمبوليستي و نمادگرايانه به كليت فيلم داده است. تبيين و تحليل زيبايي‌شناسي نور در فيلم محمد رسول‌الله نشان مي‌دهد كه در بازتاب معارف الهي و ديني با موفقيت حداقلي همراه بوده است.