بررسي اثر قارچ مايكوريزا، ورمي‌كمپوست و هيوميك اسيد بر ويژگي‌هاي بيوشيميايي و عملكردي گياه ماريتيغال (Silybum marianum)

ماريتيغال (Silybum marianum) از گياهان دارويي مطرح در زراعت اكثر كشورهاي توسعه يافته است. اين پژوهش به بررسي تأثير كودهاي آلي و زيستي كه شامل هيوميك اسيد، ورمي كمپوست و دو گونه قارچ مايكوريزا بر صفات فيزيولوژيكي و مورفولوژيكي گياه ماريتيغال پرداخته است. اين پژوهش به‌صورت آزمايش فاكتوريل با طرح پايه كاملاً تصادفي با سه تكرار در سال 1398 در شهر گرگان اجرا شد. تيمارهاي اين آزمايش شامل چهار سطح كود ورمي كمپوست (صفر، ۲۵، 50 و 75 درصد)، چهار سطح كود هيوميك اسيد (صفر، 25، 50 و 75 ميلي گرم در ليتر) و دو گونه قارچ مايكوريزا (Glomus mosseae و Glomus intraradices) است. صفات عملكرد، وزن هزاردانه، سطح برگ، تعداد كاپيتول، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، كارتنوئيد، قند محلول و پروتئين در گياه اندازه گيري شد. بيشترين عملكرد ماريتيغال با كاربرد قارچ Glomus mosseae، 50 درصد ورمي كمپوست و بدون مصرف هيوميك اسيد برابر با 2296 كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد. نتايج نشان داد كه استفاده از هيوميك اسيد داراي اثرات مثبت بر روي تمام ويژگي هاي گياه مورد مطالعه است. بيشترين مقدار پروتئين (65/3 ميلي گرم در وزن تر) در تيمار مربوط به سطح سوم هيوميك اسيد و قارچ Glomus intraradices و كمترين پروتئين (92/0 ميلي گرم در وزن تر) در شاهد به‌دست آمد. به‌طور كلي، نتايج نشان داد كه استفاده از كودهاي آلي و زيستي مي تواند سبب بهبود وضعيت گياه ماريتيغال شود و با استفاده از اين تركيبات مي توان مصرف كودهاي شيميايي را كاهش داد تا از اثرات نامطلوب اين كودها بر سلامت انسان و محيط زيست جلوگيري شود.