تحليل ميزان مصرف آب و انرژي و اثرات محيط زيستي توليد محصولات كشاورزي در دشت مياندربند استان كرمانشاه

اين پژوهش، به‌منظور تحليل ميزان مصرف آب و انرژي و اثرات محيط زيستي توليد محصولات كشاورزي در دشت مياندربند استان كرمانشاه، با استفاده از رويكرد كمّي و براي محصولات گندم، جو آبي، ذرت دانه اي، كلزا، گوجه فرنگي و سيب زميني انجام گرفت. جامعه آماري، 1676 كشاورز بود كه طبق جدول كرجسي و مورگان، 315 كشاورز با استفاده از نمونه گيري تصادفي طبقه اي انتخاب شدند. جهت جمع آوري اطلاعات از پرسش‌نامه محقق ساخته و داده هاي ثانويه سازمان هواشناسي ايران استفاده شد. طبق نتايج پژوهش، توليد محصولات غالب در منطقه،m^3.ha^-1 50827 آب مصرف مي كنند؛ سيب زميني (m3.ha^-1 11440) و ذرت دانه اي (m^3.ha^-1 10492) بيشترين ميزان آب را مصرف مي كنند. كل مصرف انرژيMJ.ha^-1 975608/50 بود كه بيشترين ميزان مصرف انرژي ورودي مربوط به سيب زميني (25 درصد)، ذرت دانه اي (22 درصد) و گوجه فرنگي (15 درصد) مي باشد. همچنين كودهاي شيميايي، سوخت ديزل و آب براي آبياري بيشترين ميزان انرژي را در بخش كشاورزي مصرف كردند. انتشار 2CO، O2N و 4CH به‌ترتيب 3729/79، 152/05 و 0/293 كيلوگرم در هكتار و پتانسيل گرمايش جهاني،eq.ha^-1 2kg CO 50872/52 بود كه گوجه فرنگي با انتشار 15592/48 و جو با انتشار 3279/88 كيلوگرم معادل 2CO، بيشترين و كمترين سهم را دارا بودند. مي توان گفت كارايي پايين آبياري، وجود تعداد زياد چاه هاي غيرمجاز، اختصاص يارانه هاي كشاورزي و عدم محاسبه هزينه آب و انرژي موجب ناكارآمدي سيستم كشاورزي دشت مياندربند شده است؛ لذا افزايش كارايي آبياري با استفاده از سامانه آبياري نواري و همچنين افزايش قيمت آب و انرژي در بخش كشاورزي همراه با حفظ منافع كشاورزان مي تواند در استفاده بهينه از آب و انرژي و كاهش مصرف آن ها مؤثر باشد.