هنرمند ايراني و حمايت درباري: دستاوردها و خسران‌ها

حدفاصل فرمانروايي ايلخانان تا پايان نيمه حكومت صفويان بر ايران، عصر شاخص انواع هنرها در «جهان فرهنگ ايراني» است. در اين ميان علاقه حاميان سلطنتي نقش تعيين‌كننده‌اي در رونق هنر داشت و نوع و ميزان حمايت شاهان و شاهزادگان عامل مهمي در تحولات هنري اين دوران بود. هريك از حاميان قدرتمند هنر به انواع روش‌ها هنرمندان را جذب دربار خود مي‌كردند و جهان هنر ايراني را رنگ و شكلي تازه مي‌بخشيدند. ازاين‌رو مسئله اين پژوهش چگونگي تعامل حاميان سلطنتي با هنرمندان دربارهايشان است و اينكه نحوه تعامل آن‌ها با هنرمندان چه دستاوردهاي مثبت و منفي براي هنرمندان به ارمغان مي‌آورد؟ روش اين پژوهش، تاريخي و استفاده از داده‌هاي اسنادي است. يافته‌ها نشان مي‌دهد با توجه به نظام تك‌قطبي حاكم بر دوران مورد مطالعه، تعامل ميان حاميان سلطنتي و هنرمندان، وابستگي زيادي به انگيزه و ذوق و علاقه حاميان سلطنتي داشت. برخي هنرمندان با نزديكي به حاميان سلطنتي از ثروت و نعمت فراواني برخوردار مي‌شدند و حتي تا مراتب بالاي ديوان‌سالاري ترقي مي‌كردند. درعين‌حال همين نظام تك‌قطبي باعث مي‌شد تا كار و زندگي هنرمندان تابعي از تصميمات حامي سلطنتي باشد، درنتيجه هرگونه تغيير نگرش مي‌توانست تبعات منفي و ناگواري ازجمله انزوا، تبعيد و حتي مرگ براي هنرمندان به بار بياورد.