انعكاس دستاوردهاي دريانوردي آمريكا در آراي ترقي‌خواهان عصر قاجار و تلاش براي ورود اين صنعت به ايران

پيشرفت‌هاي صنعتي و تكنولوژيكي آمريكا به ويژه در عرصه صنعت دريايي در سراسر قرن نوزدهم به سرعت در نقاط مختلف جهان از جمله ايران مورد توجه قرار گرفت و گروه‌هاي مختلف روشنفكري را به تفكر فرو برد. در اين راستا مقاله حاضر بر آن است، براي نخستين بار تحول در صنعت دريايي آمريكا و تاثير آن بر اقتصاد اين كشور را از نگاه ترقي‌خواهان ايراني دوره قاجاريه مورد بررسي قرار دهد و سپس به اين پرسش پاسخ دهد كه آيا تلاش دگرانديشان اين دوره براي شناخت صنعت دريايي آمريكا به ايرانيان دستاوردهايي به دنبال داشت يا خير؟ شيوه نگارش و تدوين مقاله حاضر با رويكرد تبييني و با تكيه بر مطبوعات و اسناد منتشر نشده صورت گرفته است. يافته هاي پژوهش مبين آن است كه ايرانيان از اواسط دوره ناصري از طريق متون جغرافيايي و به ويژه نشريات به شناخت نسبتاً جامعي از صنعت حمل و نقل دريايي آمريكا دست يافتند و به اين نتيجه رسيدند كه آمريكا در عرصه نيروي دريايي بر ساير كشورهاي غربي پيشي گرفته است اين موضوع از يك طرف و عدم مطامع سياسي اين كشور در ايران از طرف ديگر موجب گرديد كه روشنفكران و ترقي‌خواهان از آمريكا به بهترين الگو در عرصه صنعت حمل و نقل دريايي ياد كنند و در تلاش برآمدند كه به كمك نمايندگان سياسي ايران در واشنگتن زمينه ورود دستاوردهاي دريايي آمريكا را به ايران فراهم آورند.