بازتاب انديشۀ جان گرايي در رمان باد نوبان

پژوهش حاضر در پي آن است كه ديدگاههاي اسطوره‌اي دربارۀ مقولۀ روان و پديدۀ جان‌گرايي را در رمان «باد نوبان» واكاوي كند. اين رمان دربردارندۀ بسياري از باورهاي عاميانۀ رايج در مناطق جنوبي ايران است؛ از جمله برگزاري مراسم زار كه به مناسبت مهارِ تأثير مخرّب ارواح در زندگي افراد اجرا مي‌شود. در اعتقادات عاميانه، روح به عنوان موجودي فعال در زندگي انسان قادر است سودبخش يا آسيب رسان باشد. بدين منظور همواره ترفندهايي از جانب آدميان براي دوري جستن از اين آسيب‌هاي احتمالي در نظر گرفته مي‌شده است. اين رمان بر پايۀ همين باورها نگاشته شده است. در اين مقاله، به روش تحليل كيفي محتوا، با بررسي بينش اسطوره‌اي، ارتباط ارواح با حيات زندگان در رمان مورد نظر تبيين شده است. يكي از اين اعتقادات يكي انگاشتن روح و باد است كه پيشينۀ بسي كهن دارد. اين باور در زبان و اعتقادات مردمي نيز انعكاس يافته است. همچنين ارتباط بين روح و آينه و دليل پرمخاطره بودن انعكاس تصوير شخص در هر شيء نمايانده شده است. ارواحِ طبيعت همچون روح دريا به عنوان يكي از بنيادهاي جان‌گرايي در اعتقادات عاميانه در اين رمان نقشي بارز دارد؛ نيز شيوۀ برقراري ارتباط پيران و اشخاص صاحب صلاحيت با ارواح كه ريشه در شمنيسم دارد عنصر مهم ديگري در روايت اين داستان است كه بدان پرداخته شده است.