تحولات تاريخي شرايط قانوني و شرعي زوجين در احوال شخصيۀ ارامنۀ گريگوري ايران

ارامنۀ گريگوري ايران و ديگر مناطق جهان بر خود مي بالند كه در سال ۳۰۱ ميلادي مسيحيت در ارمنستان به دستور تيرداد سوم اشكاني (۲۵۰- ۳۳۰ م.)، سال‌ها قبل از ديگر كشورها، به‌عنوان دين رسمي اعلام شد و در نتيجه آيين‌ها و باورهاي مسيحي در قوانين  مدني آنان حاكم گرديد. با وجود اين، موقعيت جغرافيايي خاص ارمنستان و مهاجرت‌هاي اجباري آنان به داخل ايران و اقامت در قلمرو امپراتوري عثماني موجب شد تحولات بسياري در تركيب فرهنگ، دين و قوانين آن به وجود آيد به گونه‌اي كه به‌رغم نسبت جمعيتي اندك از مسيحيان جهان، داراي هويت مختص خود باشند. اين مقاله به بررسي تحولات تاريخي شرايط قانوني زوجين در احكام شخصيۀ ارامنۀ گريگوري ايران مي‌پردازد و شرايط زوجين، از جمله دايرۀ حرمت اقارب سببي و نسبي، را در آثار كلاسيك حقوقي ارامنه جست‌وجو و مقايسه مي‌كند. مهم‌ترين منابع بررسي‌شده در اين مقاله عبارت‌اند از: كتاب مقدس، قوانين رسولان، سنت كليسايي، تصميمات شوراهاي جهاني و نيز كتاب داداستان از مخيتار گُش و كتاب حقوق كليساي ارمنيان و مقررات «احوال شخصيه» ارامنه از مليك تانگيان. چنان‌كه در مقاله ديده مي‌شود ارامنه گريگوري بيشترين دايرۀ محارم را دارند.