تحليل ادراك‌ مصرف كنندگان از محصولات لبني: رويكرد نشانه‌شناسي

هدف پژوهش حاضر، شناسايي درك ويژه مخاطبان پرمصرف محصولات لبني برندهاي ملي با برچسب «سنتي» از عناصر موجود بر روي بسته‌بندي اين محصولات و تعريف آن‌ها از يك محصول لبني سنتي است؛ بنابراين به تجزيه‌وتحليل و مقايسه بين پيام فرستنده (طراح بسته‌بندي) و آنچه گيرنده (مخاطب كالا) دريافت كرده، پرداخته است. جامعه آماري پژوهش مشتريان برندهاي لبنيات در كشور هستند كه براي انتخاب محصولات در جهت بسته‌بندي ماست‌هاي سنتي برندهاي ملي از طريق تحقيقات ميداني سه برند كاله، ميهن و هراز گزينش شدند. در مسير دستيابي به هدف پژوهش، به كمك رويكرد نشانه‌شناسي، در ابتدا با توصيف اثر به تشريح نشانه‌هاي ديداري اعم از تصويري و نوشتاري و تعيين ميزان اهميت هريك از آن‌ها، محل قرارگيري و تشريح انواع نمادهاي به‌كاررفته در اثر پرداخته‌شده است. پس از توصيف اثر، به شيوه تحليل «مارتين ژولي»، پيام‌هاي موجود در اثر در سه بخش پيام‌هاي تجسمي، شمايلي و زباني مورد و بررسي قرار گرفتند؛ درنهايت به كمك روش «رولان بارت» در تحليل تصاوير، دلالت‌هاي صريح و ضمني محتواي اثر شناسايي گرديد. تحليل يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه سه نوع پيام تجسمي، زباني و شمايلي در هر بسته‌بندي داراي اهميت ويژه‌اي هستند. در پيام‌هاي تجسمي سه عنصر رنگ، جنس بسته‌بندي، بافت و شكل بسته‌بندي مهم‌ترين نقش‌ها را در رساندن مفهوم «سنتي» براي يك محصول لبني ايفا مي‌كنند. در بررسي پيام‌هاي زباني، انتخاب نام، فونت و زبان نوشتاري بسيار مهم هستند و هركدام مي‌توانند دلالت‌هاي ضمني و مفهومي را دربگيرند؛ درنهايت در پيام‌هاي دلالت‌هاي صريح و ضمني در تصاوير موردبررسي قرارگرفته‌اند و اهميت آنان مشخص شد.