مقايسۀ روايت قرباني‌كردنِ فرزند به دست ابراهيم در عرفانِ ابن عربي و نگرش اگزيستانسياليستي كيركگور

اين مقاله با تمركز بر انديشه‌هاي حكمي – عرفانيِ ابن عربي، عارف بلندآوازۀ مسلمان، و سورن كيركگور، فيلسوف و متأله دانماركي، كه از او در مقام بانيِ اگزيستانسياليسم ياد مي‌شود، مقايسۀ ابتلاي ابراهيم به قربانيِ فرزند در روايت مسيحي و اسلامي را محور پژوهش خويش قرار داده است.  ابن عربي در فَصِّ اسحاقيِ فصوص‌الحكم و كيركگور در كتاب ترس و لرز دست به تأويل و تفسير آزمون ابراهيم زده‌اند. پرسش اصلي تحقيق، مباني و مباديِ مؤثّر بر انديشۀ ابن عربي و كيركگور در تأويلِ روايت مذكور است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهند وجه افتراقِ ديدگاه‌ ابن عربي و كيركگور در نوع نگاهي است كه هر يك به انسان و جايگاه او در نظام آفرينش دارند. اختلاف ديدگاهي كه بر بنياد آن، ابراهيم شهسوار ايمان و مؤمنِ به لطفِ محال در ديدگاه كيركگور و مردود در تأويل صورتِ اسحاق به گوسفند به روايت ابن عربي است. در ديدگاه كيركگور، انسان، فردِ تنها و مسئول در پيشگاه خداوند و در عرفان ابن عربي، رؤياي ابراهيم در ذبحِ فرزند، از يك‌طرف مدخلي براي ورود به عرصۀ مباحث رؤيا و خيال و از طرف ديگر دست‌آويزي براي شرح و بسط مباحث وحدت وجودي و جايگاه انسان كامل در عالَم است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تطبيقي و با اتكاء به داده‌هايي كه از طريق منابع كتابخانه‌اي گرد آمده‌اند، ابتدا به مقايسۀ جايگاه انسان در نظام فكري ابن عربي و كيركگور پرداخته و سپس آراء آن دو در باب روايتِ قربانيِ اسحاق را مورد مطالعه قرار مي‌دهد.