بازآفريني هويت فرهنگي قومي در ميان مردم عرب خوزستان

بررسي مسائل فرهنگي در جوامع چندقومي و چندفرهنگي براي كاستن از واگرايي‌هايي فرهنگي و تحقق همبستگي اجتماعي يك ضرورت است. با توجه به بروز برخي واگرايي‌هاي قومي در ايران معاصر، بررسي چنين پديده‌اي در بستر جامعه ايران ضرورت ويژه‌اي دارد. هويت فرهنگي قومي مردم عرب استان خوزستان داراي ويژگي‌هايي از خاص‌گرايي و عام‌گرايي فرهنگي بوده و امروزه به نوعي دچار بازآفريني شده است. در اين پژوهش به منظور شناسايي ابعاد اين بازآفريني هويتي با 20 نفر از كارشناسان حوزه هويت فرهنگي مردم عرب استان خوزستان مصاحبه انجام شد. در اين پژوهش از روش تحليل محتواي كيفي بر اساس تحليل مضمون استفاده شده است. به‌طور كلي، يافته‌هاي پژوهش حول برخي از مهم‌ترين متغيرهاي مؤثر بر بازآفريني هويت قومي در ميان مردم عرب استان خوزستان شامل: ضعف كاركردي نهادهاي مدني، كاهش سيطره فرهنگي حكومت مركزي، توريسم فرهنگي، پذيرش بيشتر تكثر فرهنگي، برنامه‌هاي كانال‌هاي تلوزيوني محلي (عربي) سازمان صدا و سيماي ايران، رشد سرمايه فرهنگي، تحرك اجتماعي، احساس محروميت نسبي و بي‌توجهي نظام سياسي به هويت‌هاي فرهنگي قومي در سياست‌گذاري‌هاي فرهنگي هستند. اين متغيرها حاكي از وجود چهار بعد كنشي بازآفرينانه در جامعه مورد بررسي است: «تغيير»، «نوآوري»، «بازآوري» در مؤلفه‌هاي هويت قومي و تشديد «واگرايي» و تقابل با فرهنگ رسمي و غالب در جامعه.