فراتحليل تعيين‌ گرهاي اجتماعي رفتارهاي زيست‌محيطي

امروزه، با گسترش مسائل و مخاطرات زيست‌محيطي، مطالعه رفتارهاي زيست‌محيطي براي پژوهشگران اهميت مضاعفي پيدا كرده است. رفتارهاي زيست‌محيطي مجموعه اي از كنش‌هاي افراد جامعه نسبت به محيط زيست است كه طيف وسيعي از احساسات، تمايلات و آمادگي‌هاي خاص به منظور انجام رفتار در رابطه با محيط زيست را شامل مي‌شود. هدف اين پژوهش بررسي پژوهش‌هاي انجام شده در حوزه جامعه‌شناسي محيط زيست با روش فراتحليل مي‌باشد. جامعه آماري پژوهش شامل كليه مقالات علمي ـ پژوهشي است كه در 10 سال اخير در فاصله سال‌هاي 1389 تا 1398 در داخل كشور با موضوع جامعه‌شناسي محيط زيست نمايه شده است. در بررسي اوليه حدود 49 مقاله اوليه مورد شناسايي قرار گرفت كه در نهايت پس از لحاظ كردن معيارهاي مورد نظر، 20 پژوهش به‌عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزارهاي SPSS و CMA.2 استفاده شده است. مرور نظام‌مند مطالعات نشان مي‌دهد كه، 75 درصد نويسندگان داراي مدرك دكتري در رشته جامعه‌شناسي بودند و بيشترين تعداد پژوهش‌ها در سال‌هاي 1391 و 1396 منتشر شده است. همچنين، در همه پژوهش‌ها متغير رفتار زيست‌محيطي به‌عنوان متغير اصلي مورد توجه بوده است. بررسي اندازه اثر متغيرهاي مختلف نشان مي‌دهد كه، اندازه اثرات تصادفي براي تأثير نگرش زيست‌محيطي 0/222، دانش زيست‌محيطي 0/112، آگاهي زيست‌محيطي 0/317 و ارزش‌هاي زيست‌محيطي بر رفتار زيست‌محيطي برابر با 0/256 بدست آمده است كه نشان مي‌دهد اندازه اثر تركيبي متغير آگاهي زيست‌محيطي بيش از ساير متغيرها بوده است.