شناسايي الگوهاي حركتي طوفان‌هاي حاره‌اي با استفاده از داده‌كاوي مكاني

منطقه اقيانوس اطلس شمالي همواره در معرض طوفان‌هاي شديدي ست كه از شديدترين مخاطرات طبيعي در حوزه اقليم محسوب مي‌شوند و هرساله موجب خسارات جدي بر زيرساخت‌هاي اقتصادي و تلفات انساني در محدوده‌هاي متأثر از اين رخداد مي‌شوند، تهيه و بررسي روند تغييرات الگوهاي مكاني و زماني حاكم بر اين طوفان‌ها مي‌تواند كمكي در جهت تحليل و برنامه‌هاي مديريت بحران اين مخاطره و آمايش سرزمين باشد. توسعه فناوري‌هاي جمع‌آوري داده و داده‌كاوي، مطالعه دقيق‌تر اين پديده را امكان‌پذير مي‌كند. اين موضوع نيازمند بهره‌گيري از روش‌هايي ساده و كارآمد جهت بررسي رفتار و استخراج الگو از پايگاه داده اين پديده است. در اين پژوهش با استفاده از روش‌هاي آمار فضايي به تحليل روند تغييرات حركت طوفان‌هاي حاره‌اي اقيانوس اطلس شمالي و شناسايي الگوهاي حاكم بر آن‌ها در بازه زماني 2015-1995 پرداخته‌شده است. نتايج به‌دست‌آمده الگوي خوشه‌اي حاكم بر اين پديده و اينكه وقوع طوفان‌ها رخدادي تصادفي نيستند و از الگوهاي مكاني و زماني پيروي مي‌كنند را در منطقه موردمطالعه تأييد مي‌كند. الگوي طوفان‌ها از الگوي خوشه‌اي با مقدار بيشينه ميانگين نزديك‌ترين همسايگي به ميزان 0.74 و كمينه 0.47 برخوردار هست. همچنين مقدار شاخص موران عمومي، بالاترين و پايين‌ترين ميزان همبستگي و خوشه‌بندي به ترتيب در سال 2006 با عدد شاخص 0.66 و 2009 با عدد شاخص 0.12 محاسبه شد، و نقشه خوشه و ناخوشه و لكّه‌هاي داغ تهيه شد. با شناخت بهتر از الگوهاي حاكم بر حركت طوفان‌ها مي‌توان در جهت كاهش خسارات احتمالي ناشي از وقوع طوفان اقدام نمود. بر اين اساس به‌عنوان پيشنهاد براي پژوهش‌هاي آتي، مي‌توان اثر ساير پارامترها چون دما، شوري آب و سامانه‌هاي گردش عمومي جو كه بر توزيع پراكندگي وقوع طوفان‌ها نقش بسزايي ايفا مي‌كنند را در مدل‌سازي و داده‌كاوي طوفان‌ها دخالت داد و از نتايجي به واقعيت نزديك‌تر بهره گرفت. درنهايت، به‌عنوان يك تحقيق مفيد مي‌توان از نتايج خوشه‌ها و لكّه‌هاي داغ در پيش‌بيني حركت طوفان‌ها در آينده استفاده نمود