تأثير انواع سرمايه بر مهاجرت نخبگان در كشورهاي منتخب صادر كننده نفت

بر اساس نظريه هاي رشد جديد، نقش نيروي كار بسيار ماهر و نخبه در ايجاد سرريزهاي دانش و رشد اقتصادي بسيار تعيين كننده است. علاوه بر رشد اقتصادي، دست يابي به توان رقابتي بيشتر در بازارهاي بين المللي نيز مستلزم به كارگيري و افزايش سرمايه انساني است. مهاجرت نخبگان يكي از چالشهايي است كه كشورهاي زيادي از ديرباز با آن مواجه هستند و از آن به عنوان يكي از مسائل آسي بزا در كشورها ياد ميشود. با خروج نخبگان از كشورهاي در حال توسعه، توان توليد علمي و بنيه اقتصادي كشورهاي مهاجرفرست تضعيف شده و مزيتهاي رقابتي اين كشورها كاهش مييابد. كشورهاي توسعه يافته نظير ايالات متحده آمريكا با وجود سرمايه هاي عظيم و دانش فني بالا، نخبگان را به سوي خود جذب كرده و از آنها به نحو مطلوب در ارتقا فناوري خود استفاده ميكنند. از اين رو كشورهاي درحال توسعه و به ويژه كشورهايي كه با فراواني منابع طبيعي مواجه هستند براي از بين بردن شكاف فناوري مابين خود و كشورهاي توسعه يافته بايد با از بين بردن عوامل دافعه در داخل كشور شرايط را براي فعاليت مؤثر نخبگان فراهم كنند. الگوهاي زيادي تلاش نمودند تا بتوانند عوامل مؤثر بر مهاجرت نخبگان را شناسايي و نحوه اثرگذاري اين مؤلفه ها را توضيح دهند . در اين ميان با توجه به اينكه نخبگان در كنار انواع سرمايه ها محسوب ميشوند، انتظارميرود كشورها تدابيري اولاً در جهت استفاده بهينه از تمامي سرمايه ها و ثانياً سياستهايي در جهت هدايت فعالان اقتصادي به سمت توجه بيشتر به انواع سرمايه هايي از جنس دانش از جمله نخبگان داشته باشند. با توجه به اهميت موضوع مطالعه حاضر با بهر هگيري از تكنيكهاي اقتصاد سنجي و روش گشتاورهاي تعميم يافته، كه توسط بلوندل و باند ( 1998 ) پيشنهاد شده است، و با استفاده از نرم افزار استتا 15 به بررسي تأثير انواع سرمايه (سرمايه انساني، سرمايه طبيعي، سرمايه خارجي و سرمايه فيزيكي) بر مهاجرت نخبگان در كشورهاي منتخب صادركننده نفت طي دوره 2017 - 2008 پرداخته است . يافته هاي اقتصادسنجي مطالعه حاكي از آن است كه تأثير سرمايه انساني بر مهاجرت نخبگان مثبت و تأثير سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر مهاجرت نخبگان منفي و معنادار بود ه است . همچنين طبق يافته ها، تأثير سرمايه طبيعي بر مهاجرت نخبگان مثبت و معنادار و تأثير سرمايه فيزيكي بر مهاجرت نخبگان منفي و بي معنا بوده است.