ارزيابي تجربي نظريه‌هاي رفتار جمعي و كنش جمعي در تبيين پتانسيل اعتراض سياسي؛ بررسي موردي شهرستان‌هاي جنوبي استان تهران

مقالۀ پژوهشي حاضر حول محور اين سؤال شكل گرفت كه از بين رويكردهاي رفتار جمعي كه بر نارضايتي توده‌ها به عنوان عامل وقوع اعتراضات تأكيد دارد و رويكرد كنش جمعي كه بر عقلانيت كنش‌گران و محاسبه عقلاني آن‌ها براي شركت در اعتراضات تأكيد دارند كدام يك قابليت بيشتري براي تبيين پتانسيل اعتراض سياسي دارند؟ از هر كدام از اين رويكردها متغيرهايي استخراج و به عنوان متغير مستقل براي تبيين پتانسيل اعتراض سياسي در نظر گرفته شد. فرضيات مستخرج از دو رويكرد رفتار جمعي و كنش جمعي با يافته‌هاي يك مطالعۀ پيمايشي در 6 شهرستان جنوب تهران (اسلامشهر، بهارستان، شهريار، شهر قدس، ري و پاكدشت) مقابله شد و در نهايت به وضوح مشخص شد رويكرد كنش جمعي قابليت بيشتري براي تبيين پتانسيل اعتراض سياسي در شهرهاي مورد بررسي دارد به اين ترتيب كه 17 درصد تغييرات پتانسيل اعتراض سياسي توسط متغيرهاي ادراك فرد از اثربخشي اعتراضات و ادراك فرد از قدرت سركوب حكومت كه هر دو مستخرج از نظريۀ كنش جمعي هستند تبيين مي‌شود و فقط 2 درصد توسط متغير رضايت‌مندي سياسي كه مستخرج از نظريۀ رفتار جمعي است تبيين مي‌شود.