جايگاه مفهوم منفعت عمومي در فرايند شكل گيري مگامال: يك نظريه زمينه اي در خصوص تجربه ساكنين بافت هاي پيراموني

نوشتار حاضر در پي كاوش، تبيين و نظريه‌پردازي در خصوص پيامدهاي شكل‌گيري مجتمع‌هاي تجاري چندمنظوره يا مگامال‌ها بر ساكنين محله‌هاي مسكوني و بررسي اثرات اين پديده بر منفعت عمومي شهروندان است. بدين منظور از نظريه زمينه‌اي برساخت‌گراي چارماز استفاده شده است. داده‌هاي مقاله از 15 مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با ساكنان محله اكباتان، به عنوان نمونه موردي، گردآوري شده است. برآيند مقاله، نظريه‌اي در خصوص دريافت و درك شهروندان از فرايند احداث مگامال در محله آن‌هاست كه در 6 مرحله به ارائه و بازنمايي نحوه مواجهه ساكنين با احداث مگامال و تغييرات ناشي از آن در محله مي‌پردازد كه عبارتند از: 1. استقبال؛ 2. سلب اعتماد؛ 3. نارضايتي؛ 4. بي‌صدا بودن؛ 5. دريغ و حسرت؛ 6. پذيرش مشروط. در خلال هر مرحله اثرات اقدامات و مداخلات برنامه‌ريزي شهري و نهادهاي عمومي بر منافع و ادراك شهروندان از نحوه استيفاي آن كاوش شده است. نتايج حاصل از اين مقاله نشان مي‌دهد كه درك و دريافت شهروندان از ميزان استيفاء يا عدم استيفاي منفعت عمومي امري ثابت و از پيش تعيين شده نيست و در هر مرحله از فرايند توسعه، و مبتني بر اقدامات و رويكردهاي ذي‌نفعان گوناگون، و تجارب شهروندان متفاوت است. همچنين بر مبناي يافته‌هاي مقاله، موضوع منفعت عمومي در برنامه‌ريزي شهري، مفهومي بين‌الاذهاني و برساخته ذهن افراد جامعه است، از اين رو مناسب-ترين رويكرد دستيابي بدان، رويكرد گفتگويي است. در ادامه و بر اساس يافته‌هاي مقاله، ماهيت و ويژگي‌هاي منفعت عمومي در برنامه‌ريزي شهري مورد بحث و بررسي قرار گرفته و پيشنهاداتي براي استفاده در طرح‌هاي توسعه‌ شهري ارائه شده است.