تحليل انتقادي ماده 547 ق.م.ا در تداخل ديه جائفه با جنايات ديگر

زمينه و هدف: جائفه، عنوان جراحتي است كه ديه آن يك سوم ديه كامل است. در اين جنايت، فرد جاني با سلاح قمه از پشت گوش مجني‌عليه مي‌كشد و گوش وي را زخمي كرده به چشمان وي آسيب مي‌زند و لب‌هاي او را پاره مي‌كند؛ در نهايت، قمه را به سينه مجني‌عليه هدايت كرده و آن را داخل قفسه سينه وارد مي‌كند. بر فرض اينكه تمام جنايات مذكور به يكباره و با ضربه واحد، در چند ثانيه ايجاد شده است، قانونگذار، در ماده 547 ق.م.ا ديۀ جنايت را چنين مقرر كرده است: «هرگاه جراحت عميقي مانند... جائفه، يكباره واقع شود، تنها ديه همان جراحت عميق پرداخت مي‌شود...» تحقيق حاضر در جهت بررسي ميزان مطابقت مادۀ مذكور با مباني فقهي مرتبط، صورت گرفته است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نظري است كه بر اساس روش توصيفي تحليلي و با جمع‌آوري اطلاعات به شيوۀ كتابخانه‌اي، پس از بررسي منابع فقهي و حقوقي مربوط به ديه جنايات و تداخل و عدم تداخل آنها، پيشنهاد اصلاح ماده 547 ق.م.ا را ارائه نموده است.يافته‌ها: هرچند در مسألۀ تداخل ديۀ جائفه با غير جائفه در صورت ايجاد جنايات متعدد با ضربۀ واحد، قانونگذار قائل به تداخل ديات شده و جاني را محكوم به پرداخت ديۀ جراحت عميق نموده اما بر اساس مباني فقهي در تعدد و تداخل ديات و همچنين با استناد به مواد كتاب قانون مجازات، مادامي كه مجني‌عليه زنده است، برخلاف ديدگاه قانونگذار، نظريۀ تعدد ديات ترجيح دارد.