آموزش عالي توده‌اي و چالش صندلي‌هاي خالي در ايران: يك مطالعه پديدارشناسانه

يكي از بازتاب‌هاي كليدي جريان توده‌اي‌شدن آموزش عالي در ايران، شكل‌گيري پديده صندلي‌هاي خالي يا ظرفيت‌هاي فاقد متقاضي است كه نشان از كاهش ارزش تحصيلات دانشگاهي در جامعه ايراني دارد. از اين رو، پرسش مطالعه حاضر اين است كه چگونه توده‌اي شدن آموزش عالي در ايران منجر به شكل‌گيري پديده صندلي خالي شد؟ براي اين منظور از روش كيفي پديدارشناسي استفاده شد. در اين رويكرد، جامعه مشاركت‌كنندگان در مطالعه شامل مطلعين و صاحبنظران آموزش عالي بود كه به صورت هدفمند با معيار برخورداري از تجارب زيسته و مطالعاتي مرجع و انتقادي در زمينه توده‌اي شدن آموزش عالي تعداد 14 مشاركت‌كننده انتخاب و نسبت به انجام مصاحبه نيمه‌ساختاريافته و تحليل متن مصاحبه‌ها با روش تجزيه و تحليل كيفي مارپيچي اقدام شد. با اين روش، چهارچوب فهم‌پذيري چگونگي شكل‌گيري پديده صندلي خالي در دوره آموزش عالي توده‌اي در ايران درك و ايجاد شد. اين چارچوب نشان مي‌دهد كه چهار عامل كليدي و مرتبط شامل، مداخلات ايدئولوژيك دولت در آموزش عالي، نظام مديريت دانشگاهي علم گريز بهره بردار، فرايند‌هاي دانشگاهي تحول گريز، و جامعه محول و كيفيت خواه زمينه ساز شكست جريان توده‌اي شدن آموزش عالي در ايران و در برايند آن شكل گيري پديده صندلي خالي شده است. اين مطالعه مي‌تواند به بازانديشي جريان توده‌اي شدن آموزش عالي در ايران و در برايند آن مواجهه موثر با پديده صندلي‌هاي خالي كمك نمايد.