مفهوم سرمايه علمي در ميدان دانشگاهي: ديدگاه كنشگران دانشگاه شهيد بهشتي

در يك ميدان علمي همچون دانشگاه، همواره  تلاش براي كسب جايگاه، موقعيت، به رسميت شناخته شدن، احترام و منزلت اجتماعي، اعتبار و پرستيژ، شهرت و نام و آوازه و برنده شدن ، ميان عوامل و نيروهاي مختلف وجود دارد؛ به طوري كه حضور در ميدان دانشگاهي مي‌‌تواند منجر به انباشت سرمايه‌‌هاي مختلف شود. در اين مقاله سعي شده با تكيه بر نظريه جامعه‌‌شناختي بورديو، مفهوم سرمايه علمي از ديدگاه كنشگران دانشگاهي مورد بررسي قرار گيرد و به اين سؤال اساسي پاسخ داده شود كه كنشگران دانشگاهي چه تعريفي از سرمايه علمي دارند؟ از ديدگاه آنان سرمايه علمي در محيط دانشگاهي داراي چه ويژگي‌‌هايي است؟ و در نهايت پيامدهاي سرمايه علمي از ديدگاه كنشگران دانشگاهي كدامند؟ بدين منظور، با به‌كارگيري روش تحليل گفتمان انتقادي فركلاف، با 56 نفر از كنشگراني كه داراي تجربه زيسته در دانشگاه شهيد بهشتي بوده و اطلاعات موثقي در خصوص موضوع پژوهش داشته‌‌اند مصاحبه شد؛ همچنين با توجه به كيفي بودن رويكرد اين پژوهش، از روش ارزيابي لينكلن و گوبا براي سنجش دقت و اعتباريابي يافته‌‌هاي پژوهشي و از روش كدگذاري مجدد توسط پژوهشگر و پايايي بازآزمون با استفاده از فرمول كووال، براي سنجش پايايي مصاحبه‌‌ها استفاده‌شده است. در نهايت، بازبيني و بررسي مفاهيم و مقوله‌‌هاي استخراج‌شده توسط متخصصان و بازخورد مشاركت‌كنندگان از يكسو و ضريب پايايي 84 درصد از سوي ديگر، بيانگر مورد تأييد قرار گرفتن قابليت اعتماد كدگذاري‌‌هاي انجام‌گرفته در خصوص مصاحبه‌‌هاي اين پژوهش بوده است. يافته‌‌هاي پژوهش نشان داد كه طبق ديدگاه كنشگران دانشگاه شهيد بهشتي، سرمايه‌‌هاي علمي يك ميدان دانشگاهي در دو حالت ملموس و ناملموس قرار مي‌‌گيرند و صلاحيت‌‌هاي علمي، نگرشي و اجتماعي از ويژگي‌‌هاي سرمايه‌‌هاي علمي، محسوب مي‌‌شوند؛ همچنين، شكل‌‌گيري و شكوفايي سرمايه علمي در يك دانشگاه داراي پيامدهاي فردي(منزلت اجتماعي و شغلي، ايجاد معرفت علمي و هويت‌‌يابي علمي) و پيامدهاي سازماني (افزايش اعتبار علمي، ارتقاء مرجعيت علمي، تحرك و پويايي علمي، توسعه اقتصادي و فرهنگي و پاسخگويي به ذي‌نفعان بيروني و دروني) است.