چالش‌هاي فرارسي فناورانه در صنعت هسته‌اي و توسعه الگوي قابليت‌سازي در اين صنعت

توسعه كاربردهاي فناوري‌هاي هسته‌اي در حوزه‌هاي انرژي، پزشكي، كشاورزي و صنعتي در سال‌هاي اخير موجب توجه كشورها به نوآوري هسته‌اي شده‌است. باتوجه به اين‌كه ورود به اين صنعت نيازمند سرمايه‌گذاري‌هاي كلان، پرريسك و بلندمدت است بايد براي كاهش ريسك ورود، از تجارب ساير كشورها الگوبرداري شود. در پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوي توسعه قابليتهاي صنعت‌هسته‌اي از منظر نظريه فرارسي فناورانه ، مبتني بر تجربه كشور كره‌جنوبي و توسعه آن با تجربه ساير كشورهاي پيشرو، از مرور نظام‌مند براي جمع‌آوري منابع و از روش تحليل مضمون براي تحليل آن استفاده شده‌است. بدين منظور با جستجو در پايگاه داده‌اي اسكوپوس حول موضوع «نوآوري و فرارسي در صنعت‌هسته‌اي» مجموعا ۲۱7 منبع داده‌اي يافت‌شد كه پس از چندمرحله غربال‌گري ۱6 مقاله اصلي مرتبط جهت بررسي عميق‌تر بدست آمد. با مرور دقيق اين مقالات و تحليل مضامين، الگويي مشتمل بر مؤلفه‌هاي «نظام نوآوري»، «بازبودن» و «نظام حكمراني» براي توسعه نوآوري هسته‌اي و فرارسي فناورانه بدست آمد. در ادامه اين الگو براساس نظر متخصصين داخلي، با شرايط صنعت‌هسته‌اي ايران اصلاح شد. نتايج نشان داد براي عبور از دو چالش اساسي در توسعه صنعت‌هسته‌اي يعني «ضعف هماهنگي دروني بازيگران صنعت» و «ارتباط ضعيف صنعت با بازار و محيط بيروني» بايد تغييراتي در هر سه مؤلفه الگو ايجاد شود تا براساس تسهيل يادگيري زمينه فرارسي فناورانه در اين صنعت فراهم شود.