سنجه هاي سيماي سرزمين؛ ابزاري جهت بررسي ارتباط ميان الگوهاي سيماي سرزمين و دماي سطح زمين در مقياس مناسب (مطالعه موردي: شهر تهران)

زمينه و هدف: شهر تهران در دهه هاي گذشته رشد گسترده جمعيت را تجربه كرده و منجر به سرعت بالاي توسعه شهري شده است.  از اين رو الگوهاي استفاده از زمين/پوشش زمين (LULC) به طرز چشمگيري به سطوح غيرمجاز تغيير يافته است كه منجر به تغيير در شرايط حرارتي و تشكيل جزاير گرمائي در اين شهر شده است. بر اين اساس اين پژوهش درصدد است رابطه بين الگوهاي سيماي سرزمين و دماي سطح زمين را با استفاده از سنجه هاي سيماي سرزمين در مقياس مناسب در شهر تهران را بررسي نمايد. روش بررسي: در اين پژوهش، تصوير ETM+ ماهواره ي لندست شهر تهران مربوط به 28 فوريه 2013 انتخاب و از طريق آناليز تركيب طيفي و الگوريتم بيشترين شباهت، نقشه ي كاربري/پوشش اراضي با پنج كلاس تهيه گرديد. همچنين، نقشه ي دماي سطح زمين (LST) در چهار پهنه با توجه به روش هاي موجود، از باند حرارتي ماهواره ياد شده تهيه شد. ارتباط بين دماي سطح زمين و كاربري/پوشش اراضي با استفاده از 7 سنجه سيماي سرزمين (نظيرMPS, PAFRAC, COHESION) مورد تجريه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: كاربري/پوشش اراضي مربوط به سطوح نفوذناپذير بالاترين درصد كلاس و ميانگين اندازه ي لكه، پيوستگي و تراكم را داشت و نتايج آن، مشابهت هاي زيادي با پهنه ي دوم حرارتي دارد كه در آن سطوح نفوذناپذير غالب است. همچنين اندازه پيكسل 30 متر به عنوان مناسب ترين مقياس جهت بررسي الگوهاي كاربري/ پوشش اراضي و رابطه آن با دماي سطح زمين در اين تصوير براي شهر تهران مشخص شد. بحث و نتيجه گيري: نتايج به دست آمده نشان از موفقيت آميز بودن روش بررسي ارتباط بين دماي سطح زمين و كاربري/ پوشش اراضي با استفاده از سنجه هاي سيماي سرزمين دارند. نتايج اين تحقيق مي تواند براي برنامه ريزان شهري و مديران محيط زيستي در زمينه مهار نسبي حرارت شهري ناشي از شهرنشيني مفيد باشد.