شبيه‌سازي پويايي كربن آلي خاك با استفاده از مدل RothC در كاربري‌هاي مختلف اراضي ايستگاه تحقيقاتي سارال استان كردستان

RothC يكي از موفق ترين مدل ها براي شبيه سازي تأثير تغييرات آب و هوايي و فعاليت هاي مديريتي در اكوسيستم هاي طبيعي در سطح محلي، منطقه اي و جهاني است. هدف اين تحقيق واسنجي و اعتبارسنجي مدل RothC براي تجزيه ‌و تحليل ذخاير كربن آلي خاك طي سال هاي 1990 تا 2020 ميلادي (وضعيت كنوني) و تعريف سناريوهاي حفظ وضعيت كنوني (سناريو 1)، تغيير اقليم (سناريو 2)، كوددهي با كود دامي (سناريو 3) و تغيير اقليم همراه با كوددهي با كود دامي (سناريو 4) تا سال 2100 ميلادي در كاربري هاي چمنزار، مرتع و اراضي كشاورزي با تناوب‌هاي زراعي گندم – آيش و گندم – نخود در ايستگاه تحقيقاتي سارال استان كردستان است. مدل با استفاده از داده هاي اندازه گيري شده در سال هاي 1389 (مرتع و چمنزار) و 1394 (اراضي كشاورزي) و داده هاي آب‌وهواي محلي پارامتريابي و با مطابقت داده هاي خروجي مدل با داده هاي مشاهده‌شده واسنجي گرديد. مدل تغييرات ذخاير كربن آلي خاك را در سناريوهاي مختلف كوددهي و تغيير اقليم به‌خوبي پيش بيني كرد به‌طوري‌كه ميانگين جذر مربعات خطا 8.92 درصد و راندمان مدل سازي 0.74 محاسبه شد. نتايج شبيه سازي نشان داد تغييرات اقليمي در كاربري هاي موردمطالعه موجب كاهش مقادير ذخاير كربن آلي خاك در مقايسه با سناريو حفظ وضعيت كنوني تا سال 2100 ميلادي خواهد شد. عمليات كوددهي با كود دامي (سناريو 3) بهترين سناريو و كاربري چمنزار پس از اعمال اين سناريو با 59.83 تن در هكتار ذخيره كربن آلي خاك تا 2100 به‌عنوان بهترين كاربري در مقادير ترسيب كربن بود. بيشترين مقدار نرخ ذخيره كربن آلي و تغييرات ترسيب كربن آلي طي 80 سال آينده در كاربري مرتع به ترتيب با 32.9 درصد و 0.16 تن در هكتار (سناريو 3) و كمترين در اراضي كشاورزي با تناوب زراعي گندم – آيش به ترتيب با 32 درصد و 0.11 تن در هكتار (سناريو 2) برآورد شد.